Cách đơn giản để đuổi gián, muỗi, kiến mà không phải giết chúng

Sau đây tôi xin giới thiệu một diệu kế không cần sát sinh mà vẫn có thể đuổi được kiến, muỗi, và gián. Bây giờ tôi nhìn thấy gián, không sợ nữa rồi. Sau 1 tuần trong nhà tôi không còn những con côn trùng khó chịu kia nữa! Chỉ cần làm như sau:Bạn biết con gián sợ nhất cái gì không?
Gián sợ nhất mùi thơm, vậy thì đã có xà phòng!
Những con gián thường thích sống ở những nơi tối, ẩn náu trong nhà bếp của chúng ta.
Biện pháp của tôi đưa ra để đối mặt với những con gián “đánh hoài không hết” kia là cắt xà phòng thành từng miếng nhỏ, đặt ở trong nước, sau đó đặt vào trong tủ có gián, một vài ngày sau, khi bạn mở tủ ra bạn sẽ rất ngạc nhiên khi không thấy hình bóng của một con gián nào cả, hơn nữa tủ còn thơm mùi của xà phòng.
Nếu bạn muốn tác dụng kéo dài thêm, bạn phải thường xuyên thêm xà phòng vào nước.Kiến sợ nhất vị chua, vậy thì đã có những quả chanh!
Chúng ta chỉ cần để những đồ ăn ngọt trong vài phút là cả đàn kiến đã kéo tới, khiến cho chúng ta không khỏi bực mình. Theo kinh nghiệm của tôi, có một cách an toàn, hiệu quả mà không độc hại. Bạn cắt đôi quả chanh thành hai phần, quan sát nơi sinh sống và đường đi của kiến, vắt nước cốt chanh vào, đồng thời cắt phần thịt của quả chanh xát lên đường đi và xung quanh nơi ở của kiến, và bạn sẽ thấy điều kỳ diệu của thiên nhiên!Muỗi sợ vị cay, có tỏi ở đây rồi!
Tôi rất thích trồng hoa, nhưng trồng bao nhiêu hoa thì bấy nhiêu muỗi, chúng cắn tôi nổi bao nhiêu là nốt!
Ngày nọ, một người bạn đưa cho tôi một túi tỏi, mẹ tôi dùng một chút để nấu ăn, phần còn lại tôi trồng trong vườn hoa trong bốn tuần, chúng tỏa ra những hương vị cay đặc biệt. Và điều đáng ngạc nhiên đó là những con muỗi thường ngày hay thấy đều biến mất, ngay cả khi trời mưa chúng cũng không xuất hiện.
Vì vậy, để tiêu trừ muỗi ngoài việc dọn dẹp nhà cửa, cắt những lá cây bị hỏng, thối, thì bạn hãy thử cách trồng tỏi như tôi đã nói ở trên!

Những phương pháp không cần đập chết muỗi đó là:
1. Hòa tan viên vitamin C và vitamin B2 trong nước, bôi lên da, cách này sẽ khiến cho muỗi không dám đến gần bạn
2. Treo rèm cửa có màu cam, hoặc trùm lên đèn miếng giấy bóng kính có màu cam, từ đó muỗi sẽ sợ ánh sáng màu cam mà bay đi hết.
3. Treo mấy cọng hành dưới đèn, hoặc dùng miếng vải gạc gói mấy cọng hành lại, sẽ không có một con muỗi nào bay tới, hoặc đặt hai chậu hoa nhài, hoa lan, hoa hồng vào trong phòng, cách này cũng có thể đuổi được muỗi.
Những diệu kế đuổi gián:
1. Dùng dưa chuột tươi để đuổi gián:
Bạn có thể để 1 đĩa dưa chuột tươi trong tủ để thức ăn, gián sẽ không bén mảng tới khu vực tủ thức ăn của bạn. Sau 2 đến 3 ngày để dưa chuột, bạn hãy cắt quả dưa chuột đó, mùi dưa sẽ đuổi được gián.
2. Dùng lá đào tươi:
Bạn hái mấy lá đào, đặt vào nơi có gián, gián ngửi thấy mùi lá đào sẽ nhanh chóng chạy mất.
3. Dùng hành tây để đuổi gián
Nếu bạn để một đĩa hành tây đã cắt ở trong phòng, khi gián ngửi thấy mùi hành tây, sẽ chạy đi, đồng thời cách này cũng giữ cho thức ăn khác không bị biến chất.

Trên đây là các mẹo thực sự rất hữu ích. Nếu bạn biết các cách hiệu quả khác để đuổi côn trùng, hãy chia sẻ với mọi người nhé!
Theo NTDTV Biên dịch: Mai Anh

Khối lạ trong vú (Breast masses)

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức –

Tính chung, suốt cuộc đời, cứ 10 phụ nữ, có 1 người bị ung thư vú. Ung thư vú xảy ra nhiều như vậy, nên luôn là nỗi ám ảnh của không ít phụ nữ.

Xác định trong vú có gì lạ, nhiều khi không dễ, nhất là với phụ nữ còn kinh. Mô vú thường lổn nhổn (nodular), đặc biệt ở phần trên mé ngoài, và phần dưới của vú. Lổn nhổn ấy, nếu nó thay đổi lúc nhiều lúc ít theo chu kỳ kinh nguyệt, là một trạng thái sinh lý bình thường của vú, không đáng ngại.

Những khối bất thường trong vú, ngược lại, lúc nào cũng vậy, không thay đổi dạng thể, lúc bé lúc to theo chu kỳ kinh nguyệt. Những khối này hoặc riêng rẽ hoặc khó xác định, nhưng chúng khác biệt về tính chất so với mô vú chung quanh, và cả với vùng tương ứng ở vú bên kia. Một khối lạ trong vú, nhỏ hay to, có thể là u nang (cyst, bọng, trong chứa dịch lỏng), một bướu đặc lành (fibroadenoma), vùng cộm lên của bệnh nang xơ (fibrocystic disease, một bệnh vú lành tính, gây những vùng mô sợi lổn nhổn trong vú), hoại thư mỡ (fat necrosis), hoặc ung thư (breast cancer).

U nang vú

Những u nang vú (cystic breast masses) thường lúc to lúc bé theo chu kỳ kinh nguyệt. Ta phân biệt được chúng dễ dàng với mô vú bình thường chung quanh. Chúng chắc (firm) và di động, lay tới lay lui được (mobile). Những u nang lớn nhanh có khi thốn đau khi sờ.

Khi thăm khám, thường bác sĩ khó phân biệt giữa một u nang trong chứa dịch lỏng với một bướu đặc. Dùng siêu âm vú (ultrasound) có thể giúp ta phân biệt được điều này.

Đấy nói về những u nang trong vú sờ thấy khi thăm khám. Cũng có những u nang nhỏ, sờ không thấy, song khi chụp phim vú (mammogram) tình cờ thấy, và khi làm thêm siêu âm, siêu âm bảo đúng, có chúng đấy, song chúng là u nang lành tính. Với những u nang nhỏ không sờ thấy, chỉ tình cờ thấy trên phim vú và siêu âm này, chúng ta để chúng yên, không cần làm gì cả.

Khối đặc trong vú

Một khối bướu đặc trong vú (noncystic mass) khác biệt hẳn với mô vú chung quanh luôn luôn cần được tìm hiểu xem nó lành hay độc, bằng đâm kim thử thịt (fine-needle aspiration biopsy) hoặc mổ lấy ra đem thử thịt (excisional biopsy). Chỉ nên theo dõi khối bướu trong vòng một hay hai chu kỳ kinh nguyệt, nếu ta chưa thực rõ nó là khối lạ hay chỉ là những lổn nhổn bình thường trong vú.

1. Phụ nữ dưới 30 tuổi:

Ung thư vú ít khi xảy ra cho người phụ nữ trẻ tuổi. Bạn dưới 30, đến khám bác sĩ vì nghi trong vú có gì lạ?

Bác sĩ sẽ thăm khám kỹ, nếu không thấy có gì lạ trong vú bạn, bác sĩ sẽ trấn an bạn, và chỉ dẫn cho bạn cách khám vú hàng tháng như thế nào. Nếu khi khám, bác sĩ trầm ngâm, chưa rõ trong vú bạn thực có bướu hay không, chúng ta làm siêu âm cho chắc ăn. (Với phụ nữ dưới 30 tuổi, mô vú dầy, phim vú ít khi cho ta thấy rõ được những gì trong vú.) Siêu âm không cho thấy gì lạ, bác sĩ sẽ hẹn bạn tái khám trong vòng 2-4 tháng.

Bây giờ, nếu bác sĩ tìm thấy quả như bạn nghĩ, trong vú bạn có một khối lạ bất thường thực. Chúng ta sẽ xử trí khối bướu tùy nó nhỏ hay to, và bác sĩ nhìn nó bằng cặp mắt nghi ngờ nhiều hay ít:

– Nó khả nghi: nếu nó chỉ hiện diện đơn độc một mình (solitary), cứng (hard), và thường dính vào mô vú chung quanh (adherent to adjacent tissue). Nó khả nghi như vậy, ta chụp phim vú (trường hợp này cần chụp phim vú, vì phim vú dễ cho thấy ung thư hơn siêu âm), rồi đâm kim thử thịt hoặc mổ lấy ra đem thử, để biết chắc nó lành hay độc, hầu xử trí tiếp.

– Nó có vẻ lành: chúng ta sẽ làm siêu âm và đâm một kim nhỏ vào khối bướu lấy chút thịt đem thử (fine-needle aspiration), để biết chắc nó lành. Siêu âm cho thấy vẻ hiền của bướu, mà đâm kim thử thịt cũng xác định tính nó không độc, và nó không to (bướu to thường cần mổ cắt đi), ta tạm yên tâm, để nó đấy theo dõi. Song bạn phải nhớ giữ đúng hẹn với bác sĩ, trở lại tái khám mỗi 3-4 tháng, trong vòng 1 năm, đặng chúng ta biết chắc nó không trở mặt. Cách theo dõi này cần được thực hiện bởi một bác sĩ có nhiều kinh nghiệm với những khối lạ trong vú.

2. Phụ nữ trên 30 tuổi:

Ở phụ nữ trên 30 tuổi, phim vú là phần quan trọng phải làm trong việc thẩm định một khối đặc trong vú, rồi sau đó cũng cần đâm kim thử thịt hoặc mổ lấy ra đem thử.

Còn trường hợp rõ ràng khám thấy một khối bất thường trong vú, song phim chụp vú lại bình thường, chẳng cho thấy gì lạ, ta đừng bao giờ đặt lòng tin tuyệt đối vào phim vú, cho rằng phim vú đúng, ta sai, trong vú không có ung thư đâu. Người bác sĩ chính (primary care doctor) vẫn cần gửi người bệnh đi bác sĩ chuyên khoa giải phẫu thôi. Vì 15% đến 20% những trường hợp ung thư vú, phim vú lòa, không thấy được ung thư.

Ung thư vú, nỗi ám ảnh của người phụ nữ, và các bác sĩ. Có gì lạ trong vú, ai cũng lo. Nắm vững cách xử trí những khối lạ trong vú, chúng ta đỡ sợ “tha lầm” một ung thư vú.

CDC: Người sống sót sau Ebola có thể lây nhiễm qua đường tình dục

Giới chức y tế Mỹ nói rằng những người sống sót sau khi nhiễm Ebola có thể lây bệnh qua đường tình dục không bảo vệ nhiều tháng sau khi được tuyên bố đã sạch virus.

Trong một báo cáo hôm thứ Sáu, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) nêu chi tiết trường hợp của một người phụ nữ người Liberia 44 tuổi, được cho là đã nhiễm Ebola qua quan hệ tình dục với một người sống sót sau Ebola. Người đàn ông nhiễm bệnh vào tháng 9 năm ngoái và đã được cho xuất viện một tháng sau đó. Người phụ nữ ngã bệnh vào tháng 3, một tuần sau khi quan hệ tình dục với ông ta, và qua đời.

Các nhà khoa học trước đây cho rằng virus Ebola có thể vẫn còn trong tinh dịch khoảng ba tháng, mặc dù những trường hợp nghi ngờ thì rất it và khó cô lập.

Các quan chức CDC cho biết họ khuyến nghị những người đàn ông sống sót sau Ebola tránh quan hệ tình dục không bảo vệ vô thời hạn. Họ nói rằng đang tiến hành nghiên cứu thêm để xem virus có thể có hoạt tính được bao lâu trong chất dịch cơ thể của người sống sót cả nam và nữ.

Ebola lây lan qua tiếp xúc với chất dịch cơ thể của người nhiễm bệnh. Những người sống sót sau Ebola thường được coi là không lây nhiễm.

Viêm màng gân lót bàn chân

Bác sĩ Nguyễn Khắc Đoan – Bác sĩ Nguyễn Văn Đức –

Bước chân nhẹ nhàng là dấu chứng của sự khỏe mạnh. Ngược lại, chân đau khiến ta đi cà nhắc, thì dù có khỏe mạnh, bước chân cũng khó nhẹ nhàng.

Bệnh đau gót chân do viêm màng gân lót lòng bàn chân (plantar fasciitis) khiến ta tuy khỏe, song bước chân không thoải mái, kém nhẹ nhàng, và đời bớt vui. Đây là bệnh gây đau gót chân nhiều nhất.

Bệnh rất hay xảy ra cho người trên 40 tuổi. Mọi thứ đều dễ hư mòn theo thời gian.

Nguyên nhân

Bàn chân của chúng ta như một hệ thống cơ khí, phía dưới có một màng gân lót co giãn (plantar fascia) hoạt động như lớp nhún. Nhờ vào lớp nhún rất tốt này mà chúng ta đi lại, chạy nhảy nhẹ nhàng, các khớp cũng lâu hư hoại.

Màng gân lót mặt dưới bàn chân tích trữ và nhả ra năng lượng vào mỗi bước ta đi. Trong bệnh đau gót chân do viêm màng gân lót lòng bàn chân, giả thuyết được chấp nhận nhiều nhất là màng gân này bị viêm (inflammation) hoặc rách ở ngay chỗ nó gắn vào xương gót chân, khiến cho gót bị đau, nhất là lúc gót chạm vào thềm cứng. Đã rách, chỗ rách có khi lâu lành, làm căn bệnh kéo dài, có người hơn cả năm vẫn đau. Chỗ màng gân bị rách cũng có thể tạo phản ứng viêm cho vùng thịt ở mặt dưới gót chân, và đôi khi tạo ra gai xương (bone spur), tức xương chỗ mặt dưới gót chân mọc ra một gai nhỏ (mặc dù gai xương này cũng hiện diện ở một số người, dù họ chẳng bao giờ bị đau, chỉ tình cờ chụp phim thấy).

Một số yếu tố khiến chúng ta dễ bị bệnh này:

– Chạy đường dài
– Mang giầy không đúng với bàn chân
– Béo mập
– Đứng lâu
– Nhảy múa, nhất là nhảy ballet và nhảy tập thể dục aerobic
– Liên tục ngồi xuống thấp hoặc đứng trên các đầu ngón chân.

Định bệnh

Khi màng gân lót phía dưới bàn chân chỗ vùng gót chân của bạn bị hư hoại như vậy (danh từ y học: plantar fasciitis, viêm màng gân plantar fascia), bạn cảm thấy đau buốt ở mặt dưới gót chân mé phía bên trong.

Đau nhất là lúc sáng dậy, bước những bước đầu tiên, hoặc lúc đứng lên đi sau khi ngồi nghỉ một lát lâu. Đi lại một chốc, bạn thấy dễ chịu hơn, nhưng thỉnh thoảng, gót lại đau buốt lúc bạn bước chạm vào thềm cứng. Cái đau có thể nặng dần vào chiều tối, sau một ngày dài, và nhẹ đi vào ban đêm khi bạn nghỉ ngơi trong giường. Đau như vậy, sự đi lại chẳng thoải mái tí nào, đâm khó khăn và chậm chạp.

Bác sĩ khám, bấm vào mặt dưới gót chân bạn, mé phía trong, bạn thấy đau. Ngoài ra, bàn chân bạn trông không có gì khác lạ. Nếu ta chụp phim bàn chân, phim chụp bình thường, hoặc cho thấy gót chân có chút gai xương (bone spur). Song xin nhớ, gai xương này cũng hiện diện ở nhiều người chẳng bao giờ bị đau, nên không nhất thiết là nguyên nhân gây ra cái đau.

Chữa trị

Thường khi bạn đến khám bác sĩ, bạn đau đã vài tháng.

Chúng ta thử chữa trước bằng những cách giản dị: xuống cân, giảm bớt các hoạt động đi đứng chạy nhảy, nghỉ ngơi nhiều hơn, dùng thuốc giảm đau (như ibuprofen, naproxen), chườm đá (20 phút ngày 4 lần) và mang giày tốt có gót mềm. (Giày dép rất quan trọng, mang loại không đúng có thể khiến ta dễ đau gót chân, hoặc đang đau sẵn, lâu lành.) Ta có thể lót thêm vào gót giày miếng lót gót (heel insert, bằng silicone thì tốt) hoặc một dụng cụ nâng gót chân (heel cup) để chỗ đau khỏi chạm đất nhiều, bớt thốn khi đi lại. Trong nhà chúng ta cũng không nên đi chân đất hoặc mang dép mỏng lẹp kẹp, song nên đi dép tốt, chắc chắn để nâng đỡ bàn chân.

Vật lý trị liệu (physical therapy) và những thể dục nhắm mục đích làm giãn (stretching exercises) màng gân lót mặt dưới bàn chân có thể khiến chỗ tổn thương mau lành.
Chữa như vậy, bạn vẫn không hết đau, có lẽ ban đêm lúc ngủ, bạn cần mang thêm một dụng cụ (night splint) giữ cho bàn chân hơi ngửa (ngửa 5 độ, dorsiflexion 5 degrees) giúp giữ cho màng gân lót lòng bàn chân giãn ra. Nếu cũng không ăn thua, bác sĩ sẽ khuyên bạn bó bột (cast) trong một thời gian ngắn.

Chữa bằng cách chích thuốc có chất steroid vào chỗ đau ở gót chân cũng giúp ích cho một số người. Tuy vậy, không nên chích nhiều lần quá, vì thuốc có thể khiến màng gân lót lòng bàn chân chỗ đau rách hẳn, mòn đi, về lâu về dài không tốt: màng gân chỗ này hoạt động như một lớp đệm, nay đã mòn rách, khi đi lại, các khớp bàn chân dễ bị hư hoại.
Với những cách chữa trên, khoảng 80% người đau gót do bị viêm màng gân lót lòng bàn chân (plantar fasciitis) sẽ bớt đau. Số còn lại không mấy thuyên giảm, dù đã hơn cả năm. Giải pháp cuối cùng, tuy hiếm khi phải dùng đến, là giải phẫu, cắt đi một nửa màng gân lót (plantar fascia release), và có khi phải cắt đi cả gai xương mọc ra nếu thấy nó lớn quá. Thời gian hồi phục sau giải phẫu là 6 tuần đến 3 tháng. Giải phẫu mang lại hiệu quả tốt cho hơn 80% số người được giải phẫu.

Ôi, cuộc đời, đau cái gì cũng khổ. Cái gót chân bé tí, song khi nó đau, khiến ta buồn phiền không ít. Muốn đi bộ lanh quanh, hít thở hương Xuân, vui hưởng tự do dân chủ, cũng khó khăn. Được cái sự chữa trị thường hiệu quả, giúp ta yêu đời trở lại./.

PHÁT MINH KHOA HỌC TỪ BẮT CHƯỚC THIÊN NHIÊN

Trần-Đăng Hồng, PhD

Cơ thể động vật cũng như thực vật, qua tiến hóa hàng vạn năm để thích ứng với môi trường sống, đã phát triển những bộ phận hay cơ nguyên thích ứng thật hoàn hảo và tiết kiệm năng lượng nhất. Các nhà khoa học quan sát các hoạt động của sinh vật, nghiên cứu cách cấu tạo cơ thể chúng, để tìm hiểu và sau đó bắt chước chúng để phát minh, hay sáng chế áp dụng kỹ thuật.

I. BẮT CHƯỚC ĐỘNG VẬT

LÀM SAO CON HÀU DÍNH CHẶT VÀO KHỐI ĐÁ TRƠN

Hình 1. Con hàu dính vào tấm kính

TS Wilker, nhà hóa học và khoa học vật liệu (material science) ở Purdue University (Indiana), trong dịp bơi lặn ngoài biển sâu, ngạc nhiên thấy làm sao con hàu (mussel) dính chặt được vào đá nhẵn trơn như ở tấm kính hình trên. Quan sát kỹ, ông thấy con hàu phóng ra một loại keo làm thành sợi dính chặt vào đá như dây neo của tàu (Hình 1). Trên thị trường có rất nhiều loại keo (glue) để hàn gắn vật bễ, nhưng chỉ áp dụng ở môi trường khô ráo, chứ không trong nước như con hàu. Ông cùng toán nghiên cứu chất keo do con hàu sản xuất thấy đó là một phân tử protein khác lạ gồm nhiều tyrosine amino acids bị biến thành 3,4-dihydroxyphenylalanine (DOPA) nhờ cộng thêm nhóm hydroxyl OH. Ngoài ra, còn có chất sắt Fe. Chính nhờ khám phá này, nhóm nghiên cứu của ông đã tổng hợp nhân tạo chất keo có cấu trúc tương tự như DOPA của con hàu để dùng làm keo dính mãnh liệt (super glue) hàn gắn trong môi trường có nước, như nối xương gảy trong cơ thể, hàn các mô tế bào, nối răng gảy, v.v. và áp dụng trong kỹ nghệ sửa chửa tàu ghe, v.v.

BẮT CHƯỚC HẢI SÂM (Đồn đột, sea cucumber)

Hình 2. Con hải sâm

Nhiều sinh vật có khả năng biến hình dạng để trốn kẻ thù. Chẳng hạn con hải sâm có thân mềm nhũn là thức ăn của nhiều loại cá hay sinh vật khác. Khi thấy bị đe dọa tính mạng trước kẻ thù ăn thịt mình, con hải sâm cuộn tròn, và biến thân thể mềm nhũn trở thành xơ cứng, không còn là con mồi hấp dẫn. Làm sao con hải sâm biến thân thể mềm nhũn thành xơ cứng trong nháy mắt, và khi hết bị đe dọa nó mềm nhũn trở lại? Nghiên cứu cơ thể cho thấy các cơ sợi cấu tạo bởi một loại protein đặc biệt kết hợp với hợp chất nhu mô mềm. Các cơ sợi này có khả năng biến đổi từ dạng mềm nhũn sang dạng xơ cứng tùy theo phản ứng thần kinh của hải sâm.

TS Jeffrey Capadona và cộng sự thuộc Case Western Reserve University cộng tác với US Department of Veterans Affairs Medical Center, cả hai cơ quan cùng ở Cleveland (Ohio), tin tưởng rằng đây là một vật liệu lý tưởng để làm vi điện cực (micro electrodes) trong phẫu thuật não bộ. Nhóm nghiên cứu này chú trọng đặt vào dây thần kinh não bộ một bộ phận có khả năng nhận cũng như truyền tín hiệu từ óc ra cơ quan hay truyền từ cơ quan vào óc, đặc biệt nhằm tái tạo hệ thần kinh cho người bị bị liệt (paralysis), bệnh mất trí nhớ Alzheimer hay đa-xơ-cứng (multiple sclerosis). Với phẫu thuật hiện tại, điện cực cứng khi đặt vào óc sẽ gây tác hại cho nhu mô màng óc và gây nhức nhối. Nếu có điện cực mềm nhũn và dễ uốn cong thì giải quyết được tác hại này, nhưng nếu điện cực mềm nhũn thì làm sao nhét vào tế bào neuron được. TS Capadona nói “Vi-điện-cực lý tưởng là phải cứng lúc ban đầu để dễ nhét vào dây thần kinh, nhưng sau đó phải mềm nhũn như dây thần kinh để tránh tác hại”. Cơ sợi của hải sâm là mẫu mực lý tưởng để chế tạo vi-điện-cực. TS Capadona và đồng nghiệp chế tạo cơ sợi nhân tạo gồm hợp chất cellulose thiên nhiên với polymer nhân tạo (polyvinyl acetate). Trong không khí khô, hợp chất này cứng chắc, nhưng khi nằm trong óc, nó hút nước, phồng nở và mềm nhưng vẫn chắc chắn.

Hiện nay, các thử nghiệm được thực hiện thành công trong não bộ chuột. Giai đoạn tới là thử nghiệm ở khỉ, cuối cùng mới thử nghiệm ở người.

BẮT CHƯỚC BÀN CHÂN CON CẮC KÈ

Hình 3. Con cắc kè

Làm sao con cắc kè (gecko), thằn lằn leo được trên vách thẳng đứng trơn trợt hay trần nhà mà không bị rơi xuống theo trọng lực. Các nhà sinh học biết rõ là bàn chân con vật này cấu tạo bởi một loạt sợi li ti như lông gọi là “setae”, giúp các nguyên tử lôi cuốn hút chặt nhau theo lực van der Waals, mảnh liệt hơn trọng lực.

Hình 4. Bàn chân cắc kè cấu tạo bởi hàng ngàn sợi lông Setae

Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học từng bắt chước cấu tạo bàn chân của cắc kè để chế tạo setae nhân tạo nhưng không thành công mỹ mãn. Tại sao vậy?

TS Al Crosby ở Đại Học Massachusetts Amherts nghiên cứu cách cấu tạo và hoạt động setae khi cắc kè di chuyển. Dùng các mô hình toán học dựa vào luật của lực van der Waals tạo ra bởi sức hút giữa bàn chân và vách tường, so sánh với trọng lực trên thân thể cắc kè, nhóm nghiên cứu của ông thấy rằng có sự liên hệ giữa cấu tạo bàn chân và lực hút giữa bàn chân với vách.

Cắc kè có hệ thống gân khác biệt ở chân. Ở các động vật khác, kể cả con người, gân nối cơ bắp với xương. Còn ở cắc kè, một đầu gân nối với da của bàn chân, đầu gân kia nối với cơ thịt. Khi cắc kè áp ngón chân vào vách, các xoang trong chân trương phồng lên do bơm máu vào, làm bàn chân cứng tạo sức hút về chiều hướng bước tới. Phối hợp giữa mềm nhũn của da và cứng của gân tạo sức hút mạnh lớn gấp bội so với lực rơi của trọng lực, làm cắc kè dính chặt vào tường. Khi cắc kè muốn bước tới, bàn chân uốn cong, dây gân được giản, cơ thịt giảm độ cứng, mất sức hút, chân được tháo gở khỏi tường, nhưng bàn chân bước tới bấu chặt vào tường theo tuần tự.

Dựa trên khảo sát này, TS Al Crosby và đồng nghiệp tạo được loại da Gecskin. Một mảnh Gecskin 10 cm x 10 cm có thể đính 1 vật nặng 318 kg vào trần nhà. Gecskin cấu tạo bởi polyurethane mềm tương tự như cao su, kết hợp với loại vải cứng như Kevlar hay sợi carbon làm dây gân, tương tự như cấu trúc setae của cắc kè.

Tháng 6/2014, một người nặng 100 kg với hai tay hai chân mang thiết bị cấu tạo bởi vật liệu bắt chước từ bàn chân cắc kè đã leo được trên bức tường bằng kính thẳng đứng.

Hình 5. Leo tường thẳng đứng như con cắc kè

BẮT CHƯỚC MÀNG NHỆN

Hình 6. Màng nhện Caerostris darwini kết tạo trên dây tơ treo dài tới 25 m

Ở Madagascar có một loài nhện (Caerostris darwini) nhả ra 7 loài tơ làm mạng nhện. Để làm mạng nhện bắt ngang sông, đầu tiên nhện nhả tơ vào luồng gió và gió đưa qua bên kia sông, dính vào cây, tạo một dây treo. Từ dây treo nhện tạo một mạng lưới nhện giăng ngang sông để bắt côn trùng bay trên mặt nước. Sợi tơ nhện của dây treo được coi là loại sợi sinh học chắc chắn nhất, chắc hơn cả sợi thép khi có cùng đường kính.

Loài nhện có khả năng nhả thành nhiều loại tơ: loại cứng, loại mềm, có nút thắt, loại co giản làm lưới để bắt mồi, có loại dính keo để đính vào trụ cột để xây mạng nhện. Mỗi loại tơ nhện được các nhà khoa học vật liệu nghiên cứu kỷ về lý tính, hóa tính, kiến trúc, thành phần cấu tạo, v.v., mục đích để chế tạo vật liệu xây dựng cho cầu, xe cộ. Vật liệu xây dựng do con người chế tạo không chứa đủ tính chất của tơ nhện, nghĩa là vừa chắc, vừa đàn hồi, vừa mềm dịu. Protein của tơ, nếu nhân tạo được, có thể đúc trong khuôn như plastic, hay tạo thành silicon. Vì tơ là chất hữu cơ, vật liệu sinh học, nên không độc hại môi trường. Vì vậy, protein tơ có thể tạo thành lớp phim ngấm thuốc để ghép vào cơ thể, lớp tơ tan và nhả thuốc vào cơ quan trị bịnh. Ts Davis Kaplan của Đại Học Tufts ở Massachusetts nói “Chúng ta cần một vật liệu sinh học mới, và tơ là vật liệu lý tưởng đó”.

Hình 7. Cấu tạo của sợi tơ treo

Sợi tơ treo của nhện Caerostris darwini cấu tạo bởi các sợi proteins có cấu trúc tinh thể để vừa chắc chắn, không hình dạng, vừa mềm dịu.

Trong y khoa, kết hợp kim loại vào tơ nhện làm tăng độ chắc lên 10 lần, và dùng làm gân nhân tạo trong ngành phẫu thuật.

Hình 8. Cấu tạo sợi tơ nhện (hình trái), cấu tạo sợi tơ nhân tạo bắt chước tơ nhện (hình phải) dùng vận chuyển thuốc trị bịnh trong y khoa

Áp dụng vào công nghiệp thì vô hạn. Vì rất cứng và nhẹ, tơ nhện nhân tạo dùng làm mủ an toàn cho phi công chiến đấu, gân nhân tạo trong phẫu thuật y học, làm dây thừng, v.v.

Hiện tại có nhiều nhà máy sản xuất protein tơ nhện nhân tạo, như AMSilk ở Munich (Đức), Spiber Technology ở Stockhom, Spiber Inc ở Tsuruoka (Nhật)

BẮT CHƯỚC LOÀI BƯỚM

Hình 9. Kiểu cách màu lục biến đổi trên cánh bướm Nam Mỹ (trên), quan sát kỹ thì chỉ có một màu (dưới)

Cánh bướm có màu theo một kiểu cách riêng của loài bướm, không phải do vảy nhỏ tí ti có sắc tố sẳn theo kiểu cách đó, mà do phản chiếu ánh sáng từ cách xắp xếp của vảy. Vì vậy màu sắc và ánh màu cũng biến đổi theo ánh sáng và góc nhìn. Các công ty sản xuất vải kiểu bắc chước kiến trúc vảy của bướm để vải có màu kiểu cách biến đổi theo góc nhìn, bằng cách tráng hàng tá lớp polyester hay nylon cực mỏng, và độ dày của từng lớp tráng, cũng như kiểu cách xắp xếp, làm phản chiếu ánh sáng tạo màu sắc biến đổi. Loại vải này không độc hại vì không có chất nhuộm, màu không bao giờ nhạt hay bay màu, vì màu là do ảo giác từ phản chiếu của ánh sáng.

BẮT CHƯỚC LOÀI MỰC

Hình 10. Con mực biến đổi màu da

Quân đội Hoa Kỳ thì bắt chước hiện tượng biến đổi màu của loài mực (squid và octopus) theo môi trường chung quanh để tạo áo quần ngụy trang. Năm 2014, nhóm nghiên cứu của University of Illinois at Urbana–Champaign thành công chế tạo được loại vải dựa theo cấu trúc da của loài mực, theo đó màu sắc biến đổi phù hợp với môi trường chung quanh, dành cho ngụy trang trong quân đội.

Bước xa hơn, nhà nghiên cứu Alon Gorodetsky của University of California, Irvine cũng bắt chước cấu trúc da của loài mực để tạo một loại vải áp dụng làm tàng hình với tia hồng ngoại. Ông nghiên cứu với một protein có tên “reflectin”, chứa trong da của loài mực. Xử dụng nhiều loại hóa chất, kích thích bởi dòng điện, và cơ học, ông khám phá và thành công tráng lớp reflectin nhân tạo lên vải, với lớp này mọi tia sáng có nhiều độ dài sóng khác nhau sẽ bị dội ngược, nhất là tia hồng ngoại, vì vậy giúp ngụy trang ban đêm mà địch thủ không thấy được khi dùng ống dòm ban đêm với tia hồng ngoại. Mới đây, vào tháng 2/2015, TS Gorodetsky và cộng sự đã trình diễn loại vải ngụy trang mới này, với ban ngày thì vải có màu của màu cảnh vật chung quanh, còn ban đêm thì tuyệt nhiên địch thủ không nhìn thấy.

BẮT CHƯỚC CÁ MẬP

Cá mập Isurus oxyrinchus có thể lội với vận tốc 100 km/giờ. Làm sao nó có thể phóng nhanh như vậy trong nước? Các nhà khoa học nghiên cứu cho thấy da cá mập có cấu tạo khác thường.

Da cá mập cấu tạo bởi vảy hình răng chữ V sắp hàng song song theo chiều nước chảy có mục đích làm giảm sức cản của nước.

Hình 11. Cá mập Isurus oxyrinchus

Hình 12. Cấu trúc da cá mập

Một loại áo bơi lội được hảng Speedo chế tạo bởi một loại da nhân tạo có cấu trúc tương tự như da cá mập Isurus oxyrinchus. Bận áo bơi này, vận tốc bơi gia tăng thêm 7%

2. BẮT CHƯỚC THỰC VẬT

Các nhà khoa học đã từ lâu bắt chước cấu tạo các alkaloids thiên nhiên trong thực vật để chế tạo thuốc trị bịnh. Trong bài ngắn ngủi này, tác giả chỉ đề cập vài bắt chước nho nhỏ từ cây cối nhưng có áp dụng rất thực tiễn.

BẮT CHƯỚC CÂY LEO IVY

Hình 13. Cây leo Ivy tiết chất keo

Con cắc kè leo tường hay trần nhà nhờ cấu trúc đặc biệt của bàn chân, thì loại cây leo như Ivy dính chặt vào tường nhờ một loại keo thiên nhiên có sức chịu đựng tương đương tới 2 triệu lần trọng lượng của dây leo. Đó là một chất keo dính mạnh nhất trong thiên nhiên.

TS Mingjun Zhang, thuộc đại học Ohio State University (Columbus), nghiên cứu chất keo tiết từ cây Ivy để chế tạo một loại keo áp dụng cho ngành phẫu thuật.

Ông cho biết cây Ivy tiết ra một loại chất loảng màu vàng cấu tạo bởi nước, polysaccarides và vi thể hữu cơ có đường kính khoảng 70 phần tỉ của mét. Vi thể có nhiệm vụ làm giảm độ nhờn (viscosity) và giúp chất loảng dàn rộng diện tích tiếp xúc. Các vi thể cũng tạo cầu nối phân tử với polymer trong chất keo, làm chất keo rất mạnh, có tính đàn hồi, không cứng và dòn, khác với keo thông thường khi khô. Vì vậy loại keo do ivy tiết ra sẽ có nhiều áp dụng quan trọng. Chẳng hạn, làm miếng băng có chất keo ivy để băng bó, giúp vết thương mau lành, tế bào mau sinh sản, giúp ngành giải phẫu cơ quan như tim mau hàn gắn, hay ngay cả giúp tế bào gốc mau phát triển.

Ngoài ra, vi thể ivy có thể áp dụng vào thiết kế màng lọc ánh sáng thay thế oxide titanium hay oxide kẽm như kỹ thuật hiện tại bởi vì kích thước vi thể ivy đồng nhất nên ánh sáng phân tán đồng đều, và ngăn cản được tia cực tím (ultra violet). TS Zhang tổng hợp vi thể với nhiều hợp chất polymer, và tạo được nhiều loại keo nhân tạo tương tự keo thiên nhiên ivy.

BẮT CHƯỚC TRÁI THÔNG

Hình 14. Kiến trúc vảy trên trái thông. Hạt chứa trong vảy.

Bài sinh học về cơ chế trái thông phóng thích hột khi cháy rừng cho biết vảy trái thông Pinus attenuate chỉ mở để hạt thông văng ra khỏi trái khi gặp nhiệt độ thật nóng lúc cháy rừng.

Vảy trái thông cấu tạo bởi 2 lớp, có phản ứng khác nhau với biến đổi của ẩm độ không khí. Một lớp giản nở khi trời ẩm ướt, còn lớp kia thì chống lại việc giản nở, kết quả là vảy trái thông uốn cong. Cơ chế này tương tự như như nhiệt kế cấu tạo bởi 2 kim loại có độ giản nở khác nhau khi có biến đổi nhiệt độ.

Hình 15. Kiến trúc và cách xấp xếp vảy trái thông

Với loại vải thông thường, khi đổ mồ hôi vải thấm nước và áo ướt đẫm, nhất ở những nơi có mồ hôi đổ sớm và nhiều như ở nách. Và hể áo càng ướt, thì áo càng không thông thoáng, bên trong áo càng ẩm, đổ mồ hôi càng nhiều, người bận áo cảm thấy khó chịu, nên phải cởi áo, ở trần. Để tránh hiện tượng trên, các nhà khoa học sáng chế một loại vải giúp không khí thông thoáng đuổi ẩm độ tích tụ bên trong áo ra ngoài, đưa không khí mát ở ngoài vào trong, nhờ vậy áo không bị ướt đẫm mồ hôi.

Dựa vào cơ chế đóng mở của vảy thông theo ẩm độ, các nhà khoa học sáng chế một loại vải có khả năng thực hiện chức năng trên. Hảng sản xuất vải MMT London chế tạo loại vải có gai li ti làm nắp đậy các lỗ nhỏ li ti thông thoáng không khí. Các gai này cấu tạo bởi 2 loại polymer nhân tạo, một loại hảo nước (hygroscopic) tức hút ẩm hơi nước, loại kia thì khắc nước (hydrophobic) tức đẩy hơi nước ra xa. Lực hút và lực đẩy hơi nước biến đổi nghịch chiều tùy theo lượng hơi nước của không khí bên trong áo làm sợi gai uốn cong hay phẳng.

Khi không khí khô ráo, các gai trở nên phẳng, nằm rạp, đóng lỗ hở, ngăn cản sự thông thoáng, và áo trở thành cách nhiệt. Khi đổ mồ hôi, ẩm độ bên trong áo gia tăng làm sợi gai uốn cong, lỗ thông thoáng được mở, xua đuổi ẩm độ ra ngoài, không tạo được mồ hôi trên thân thể (Hình 16). Loại vải này sẽ được bán trên thị trường vào năm 2016.

Hình 16. Cơ chế loại vải có vảy đóng mở tùy theo ẩm độ không khí

Cũng áp dụng cơ chế đóng mở vảy của trái thông, hảng tơ sợi Schoeller của Thụy Sỉ tạo loại vải có tên “c-change”. Loại vải này có lỗ li ti đóng mở tùy theo nhiệt độ. Chẳng hạn khi thân nhiệt cao, hay sắp đổ mồ hôi thì các lỗ hổng mở rộng để xua đuổi hơi nóng và hơi nước ra ngoài.

BẮT CHƯỚC LÁ SEN

Hình 17. Lá sen luôn luôn sạch và đọng nước

Ai cũng biết là tưới nước lên lá sen (Nelumbo spp.), lá không dính nước mà chảy tuột hết và lôi cuốn theo hết chất dơ dính trên lá. Sau trận mưa lá sen luôn luôn sạch, không có bụi bặm hay chất dơ. Lý do là mặt lá sen có trải một lớp sáp có tác dụng đẩy nước (water repellent). Lớp sáp được xấp xếp thành gai li ti mắt thường không thấy, nhưng khi sờ thấy nhám.

Hình 18. Cấu tạo lớp sáp trên lá sen với các gai li ti

Chỗ gồ ghề của gai là nơi nước ít tiếp xúc với lá, nên nước bị phân tán tạo thành nhiều giọt nước tròn nhỏ và lăn ra khỏi lá.

Hình 19. Trên mặt sáp nước phân tán thành giọt nước hình cầu lăng tròn

Bắt chước kiến trúc sáp trên lá sen, các nhà khoa học tìm cách chế tạo một loại vải không dính nước, và rất sạch sẻ vì không dính chất dơ bẩn, bụi bặm và ngay cả vi trùng. Tất cả trôi tuột theo nước.

Thông thường, khi nước rơi vào một mặt có tính khắc nước (hydrophobic), nước tung tóe và kết hợp lại thành nhiều giọt nước hình cầu nhỏ. Trên lá sen, thời gian thành lập các giọt nước tròn nhỏ là 12,4 phần triệu của giây. Hể thời gian thành lập càng ngắn thì giọt nước càng nhỏ. Thí nghiệm với gai li ti nhân tạo cấu tạo bởi aluminium (nhôm) có chiều cao 100 phần triệu của mét (micrometres, μm), rộng 200 μm, tráng lên vải thì thời gian kết đọng thành giọt nước là 7,8 phần triệu giây, giọt nước nhỏ như sương mù.

Bắt chước lá sen, các kỷ sư chế tạo được loại vải không thấm nước, không vấy chất dơ hay chất có màu. Chẳng hạn vẩy máu hay mực lên áo, tất cả chảy tuột và áo không dính tí vết nào của máu hay mực.

BẮT CHƯỚC CÂY BẮT ĂN CÔN TRÙNG

Tại các xứ nóng có nhiều loại cây có bộ phận bắt côn trùng để lấy chất bổ dưỡng nuôi cây. Trong các loài này, loài Nepenthes có bộ máy bắt mồi với hình dạng của một bình chứa một dung dịch làm hòa tan thân thể con mồi. Vách bên trong bình là một lớp sáp rất nhờn. Một khi con mồi đậu lên miệng bình thì bị trợt té vào bình, và khi ở trong bình thì không cách nào trèo ra khỏi bình vì trơn trợt.

Hình 20. Con thằn lằn con trợt chân rớt vào bình mà không có cách nào trèo ra được vì chất nhờn trơn trợt

Dựa trên cấu tạo của chất nhờn trong vách bình Nepenthes, hảng Slips Technology ở Massachusetts Hoa Kỳ chế tạo một chất siêu nhờn để tráng vào vải, nhựa và da. Đặc tính loại vải này không thấm nước, và bùn, đất, hay vật thể li ti không dính vào được. Áp dụng chế tạo giày, giày lội nước, quần áo thể thao, áo mưa, áo khoác cho quân đội, thủy thủ và áo khoác cho công nhân làm việc trong nhà thương, v.v.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Julie Gould (2015). Learning from nature’s best. Nature, 519, 26 March 2015, S2-S3.Volume:

Katherine Bourzac (2015). Spiders: Web of intrigue, Nature, Volume:519, Pages:S4–S6.

Neil Savage (2015). Synthetic coatings: Super surfaces. Nature, Volume:519, Pages:S7–S9.

Elie Dolgin (2015). Textiles: Fabrics of life. Nature, Volume:519, Pages:S10–S11.Date published:Journal name:

Li Wen, James C, Weaver & George V. Lauder. (2014). Biomimetic shark skin: design, fabrication and hydrodynamic function. Journal of Experimental Biology, 217, 1656-1666.

Cách phân biệt và chọn nấm linh chi tốt

Các tinh chất quý từ nấm linh chi có công dụng phòng trị bệnh, nhưng không phải nấm nào cũng có giá trị dược liệu, có loại chỉ còn tính chất gỗ, thậm chí gây độc, cần được phân biệt cẩn thận.

Nấm linh chi có tên khoa học là Ganoderma lucidum (Leyss ex.Fr) Karst. Ở Trung Quốc và Việt Nam còn gọi là: xích chi, đan chi, tiên thảo, nấm lim, thụy thảo.

Theo sách Nấm Lớn ở Việt Nam của giáo sư Trịnh Tam Kiệt, chi Ganoderma trên thế giới có hơn 50 loài, riêng ở Trung Quốc có 48 loài, Việt Nam có khoảng 37 loài. Linh chi phân bố ở các rừng có nhiều loại gỗ cây lá rộng, nhất là rừng gỗ Lim nên còn gọi là nấm Lim.

Từ lâu, linh chi được ghi nhận như một loại dược liệu quý, sử dụng trong nhiều bài thuốc cổ. Sách “Bản thảo cương mục” của Lý Thời Trân đời nhà Minh năm 1590 ghi nhận 6 loại linh chi: “xanh, đỏ, vàng, trắng, đen, tím”; “ăn nhiều lần cơ thể nhẹ đi mà không già, sống lâu như thần tiên”. Ở Việt Nam, từ hơn 200 năm trước, Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791) đã sử dụng linh chi để chữa bệnh cũng như tăng cường sức khỏe.

Theo thạc sĩ Cồ Thị Thùy Vân, chuyên gia nấm ăn – nấm dược liệu thuộc trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (TTCNSHTV) – Viện Di truyền Nông nghiệp, hiện nay ở nước ta việc nuôi trồng nấm linh chi phát triển rất mạnh. Các nhà khoa học đã sưu tập và phân lập được giống nấm có nguồn gốc tự nhiên ở Việt Nam.

Năm 2000, từ nguồn gene nấm linh chi tự nhiên tại rừng Phòng hộ, rừng đặc dụng thuộc 3 xã Đồng Sơn, Kỳ Thượng, Hòa Bình thuộc huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh, chuyên gia Nguyễn Thị Sơn và nhóm tác giả của TTCNSHTV đã nghiên cứu chọn tạo thành công giống nấm linh chi ký hiệu DT, được công nhận là giống quốc gia năm 2005.

Theo chuyên gia Vân, Việt Nam đã xây dựng hoàn thiện quy trình công nghệ nuôi trồng nấm linh chi DT bằng cách cấy giống trên giá thể mùn cưa, đưa vào các nhà ươm để chăm sóc và thu hái. Thời gian từ lúc nấm lên đến lúc thu hoạch khoảng 70 ngày, cho năng suất đến 30kg nấm khô từ mỗi tấn nguyên liệu.

Các giống linh chi ở trung tâm Công nghệ sinh học thực vật. Ảnh: NVCC.

Linh chi có tác dụng điều hòa huyết áp, tim mạch; tăng cường miễn dịch; tăng khả năng cung cấp oxy cho máu; an thần, trị bệnh thần kinh suy nhược, giảm ho, chữa viêm thận, hen; bài tiết các chất độc trong cơ thể, đẹp da, loại bỏ các sắc tố lạ trên da, đồng thời giúp thúc đẩy quá trình hình thành Protein, DNA, RNA, kéo dài tuổi thọ.

Để phòng ngừa các loại bệnh, ta có thể đun nước linh chi với định lượng 10–15 g Linh Chi/người/ngày; hoặc ngâm rượu với định lượng 200 g Linh Chi/3 lít rượu 45 độ, thời gian ngâm ít nhất 20 ngày, càng ngâm lâu rượu càng trong ngon. Ngoài ra, để chữa bệnh thì người bệnh nên chú ý tới liều lượng và cách phối hợp các vị thuốc khác.

Không phải linh chi nào cũng phòng trị bệnh

Ở Việt Nam hoặc Trung Quốc, thỉnh thoảng, người dân hái hoặc sưu tập được những cây linh chi có kích thước lớn, đường kính hơn một m trong rừng tự nhiên, thường gọi là linh chi “nghìn năm”.

“Có rất nhiều chủng linh chi khác nhau, nhưng không phải chủng nào cũng có tính dược liệu. Linh chi chỉ có tính dược liệu khi được thu hái đúng độ tuổi, chưa phát tán bào tử hoặc đang trong giai đoạn phát tán bào tử”, thạc sĩ Vân cho biết.

“Những loại linh chi nghìn năm trải qua nhiều chu kỳ phát tán bào tử, mỗi một chu kỳ đó khi kết thúc sẽ chuyển hóa thành xenlulo, tính dược liệu rất ít. Có những chủng linh chi là loài phá gỗ, không có tính dược liệu, thậm chí nếu mọc trên thân cây có độc thì bản thân cây linh chi sẽ hấp thu chất độc đó, khi dùng có thể bị ngộ độc.Vì thế, người dân không nên tùy tiện sử dụng những sản phẩm linh chi chưa qua kiểm nghiệm.”

Đời sống người Việt Nam ngày càng cao. Người tiêu dùng có xu hướng tìm đến các sản phẩm linh chi của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, nhưng “không ai rõ khi về đến Việt Nam, các sản phẩm này đã bị tách chiết dược liệu hay chưa. Nếu muốn biết, cần phải đem sản phẩm đi kiểm định”, chuyên gia Vân khuyến cáo.

Những chủng giống linh chi của Việt Nam bán trên thị trường đều phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp Chứng nhận giống và Chứng nhận quy trình công nghệ. Trước khi được công nhận, linh chi phải được nuôi trồng khảo kiểm nghiệm. Mẫu linh chi sẽ được kiểm định tại Viện dược liệu trung ương, cũng như đưa vào thử nghiệm lâm sàng trên người ở các bệnh viện y học cổ truyền.

Kiểm nghiệm cho thấy, sản phẩm linh chi DT của Việt Nam có giá trị hoạt dược tính tương đương sản phẩm của Hàn Quốc, Nhật Bản. Do đó, người tiêu dùng nên mua sản phẩm linh chi của Việt Nam, giống linh chi đã được thuần hóa và chứng minh tính dược liệu, công nhận là sản phẩm giống quốc gia để bảo vệ sức khỏe cho mình và người thân.

Một cây linh chi phá gỗ, không có giá trị dược liệu được thạc sĩ Cồ Thị Thùy Vân tìm thấy trong chuyến đi rừng Quảng Bạ – Hà Giang năm 2012. Ảnh: NVCC

Nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới

Nhà máy năng lượng điện mặt trời Ivanpah ở Mỹ mỗi năm sản xuất được gần 400 megawatt điện, góp phần hạn chế khí thải nhà kính và thúc đẩy ngành công nghiệp năng lượng xanh ở quốc gia này.

Nhà máy điện mặt trời Ivanpah nằm ở sa mạc Mojave, gần ranh giới giữa bang California và Nevada, Mỹ. Nhà máy sử dụng công nghệ nhiệt mặt trời với gần 350.000 tấm thu năng lượng trải dài trên diện tích 14,2 km2.

Các tấm thu năng lượng cao hơn 2 m và rộng khoảng 3 m. Các tấm này sẽ phản chiếu ánh sáng mặt trời và đun nóng các nồi hơi đặt trên ba tòa tháp cao 140 m. Năng lượng mặt trời được sử dụng để tạo ra hơi nước trong các nồi hơi và đẩy ra các tua-bin để tạo điện.

Nhà máy Ivanpah bắt đầu sản xuất điện từ tháng 12/2013. Ivanpah hiện là nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới. Đứng sau nó là nhà máy Solaben ở Tây Ban Nha, với công suất 200 megawatt một năm.

Với diện tích khổng lồ, nhà máy này có thể sản xuất gần 400 megawatt điện một năm. Dự án xây dựng nhà máy do công ty năng lượng Bright Source, NRG và công ty Google phát triển.

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Ernest Moniz cho biết nhà máy có khả năng cung cấp điện cho 140.000 hộ dân khu vực lân cận.

Các tấm gương thu năng lượng phản chiếu hình ảnh của nhà máy và bầu trời.

Toàn cảnh nhà máy điện mặt trời Ivanpah.

Các chuyên gia Mỹ cho biết, dự án này góp phần hạn chế sự phát sinh khí thải nhà kính và thúc đẩy ngành công nghiệp năng lượng xanh ở quốc gia này.

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu môi trường, hoạt động của nhà máy đang gây ảnh hưởng đến sự an toàn của các động vật và thiết bị bay trên không.

Theo Wall Street Journal, nhiều loài chim bay quanh khu vực nồi hơi của tháp điện, nơi nhiệt độ lên tới 260 độ C, có thể bị thiêu chết hoặc trụi lông. Cuộc sống của các loài động vật hoang dã khác cũng có nguy cơ bị đe dọa.

Mỹ chuyển thành công tế bào già thành tế bào trẻ

Các nhà khoa học Mỹ chuyển đổi thành công các tế bào già trên cơ thể người thành tế bào trẻ, đánh dấu cột mốc quan trọng trong nghiên cứu quá trình lão hóa ở con người.

Telomere là “mũ bảo vệ” ở hai đầu nhiễm sắc thể. Ảnh: Grimsby Telegraph

Theo nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Stanford, quá trình làm tăng chiều dài telomere (mũ bảo vệ ở cuối nhiễm sắc thể, tác động đến sự lão hóa và bệnh tật) có thể kéo dài tuổi thọ của con người, mở ra hy vọng mới trong việc chiến đấu với bệnh tật lúc tuổi già.

Phần mũ bảo vệ telomere ngắn hơn sau mỗi lần DNA sao chép. Cuối cùng, nó không còn khả năng bảo vệ DNA tránh khỏi các tổn thương và đột biến, khiến con người già đi. Ở người trẻ tuổi, telomere dài từ 8.000-10.000 phân tử hữu cơ, hay nucleotide.

Các chuyên gia sử dụng công nghệ kéo dài telomere, từ đó chuyển đổi thành công tế bào già trên cơ thể người thành tế bào trẻ.

“Giờ đây chúng tôi đã tìm thấy phương pháp kéo dài telomere của con người thêm 1.000 nucleotide, quay ngược đồng hộ nội bộ trong các tế bào, tương đương với nhiều năm cuộc đời con người”, Grimsby Telegraph dẫn lời Helen Blau, nhà nghiên cứu của Đại học Stanford, nói.

“Một ngày nào đó, phương pháp này có thể tác động đến tế bào gốc ở cơ bắp của bệnh nhân mắc bệnh teo cơ Duchenne bằng cách kéo dài telomere của họ. Ngoài ra, nó cũng áp dụng để điều trị tình trạng lão hóa, như bệnh tiểu đường và bệnh tim”, Helen cho biết them.

Những động vật có thể biến mất vĩnh viễn từ nay

Tình trạng săn bắt trái phép quá mức hay phá rừng có thể đẩy nhiều loài động vật đến bờ tuyệt chủng trong năm nay.

Báo hoa mai Amur bị săn bắn chủ yếu để lấy lông. Đây được coi là loài mèo lớn (động vật trong chi Báo thuộc họ Mèo) hiếm nhất và gặp nguy hiểm nhất thế giới. Chúng sống dọc khu vực biên giới giữa vùng Viễn Đông của Nga và đông bắc Trung Quốc. Ngày nay, chỉ còn khoảng 30 cá thể trong môi trường hoang dã. Ảnh: Wikicommons

Sumatra là loài voi châu Á có kích thước nhỏ nhất. Số lượng voi đã giảm đến 80% trong vòng chưa đầy 25 năm qua vì rừng bị tàn phá, môi trường sống hạn hẹp dần và tình trạng xung đột ở khu vực Sumatra, Indonesia. Hiện chỉ có khoảng 2.400-2.800 cá thể voi còn sống. Ngà voi đực có kích thước tương đối nhỏ, nhưng những tay săn bắt vẫn giết voi lấy ngà và buôn bán bất hợp pháp. Đây cũng là nguyên nhân tạo ra khoảng cách chênh lệch giới tính và khiến khả năng duy trì nòi giống ngày càng giảm. Ảnh: Wikicommons

Tê giác Java là một trong 5 loài động vật guốc lẻ còn sống sót thuộc họ Tê giác. Thợ săn giết tê giác để lấy sừng và coi đây là một phương thức để bào chế thuốc chữa bệnh. Một quần thể chỉ có 35 con hiện sống trong Công viên Quốc gia Ujung, Indonesia. Ảnh: Wikipedia

Cá heo không vây còn được gọi là “gấu trúc khổng lồ” dưới nước. Sinh vật thông minh này là một trong những loài nổi tiếng nhất được tìm thấy ở sông Dương Tử, Trung Quốc. Việc đánh bắt quá mức, suy giảm nguồn thức ăn, ô nhiễm nước là các yếu tố khiến số lượng loài hiện chỉ còn 1.000-1.800. Cá heo sông Dương Tử, họ hàng với chúng, được tuyên bố đã tuyệt chủng về chức năng, nghĩa là chỉ còn một số cá thể nhưng không sinh sản được. Ảnh: Wikicommons

Rùa da hay rùa luýt là loài rùa biển lớn nhất và là loài bò sát lớn thứ 4 sau ba loài cá sấu. Số lượng rùa giảm nghiêm trọng trong những năm gần đây vì bị săn bắt quá mức, đánh cắp trứng, mất môi trường sống và sự mở rộng của những vùng ven biển. Ảnh: Wikipedia

Khỉ đột đồng bằng phía tây bị giết để lấy thịt. Những con khỉ đột nhỏ thì bị bắt và nuôi như thú cưng trong nhà. Dịch bệnh Ebola cũng đã khiến số lượng khỉ đột và tinh tinh ở rừng Minkebe, Gabon, giảm 90 %. Ảnh: Wikipedia

Là một trong những loài động vật biển hiếm nhất thế giới, cá heo California đang bên bờ tuyệt chủng khi chỉ còn chưa đến 100 con. Cứ 5 con cá heo thì một con bị vướng vào các lưới có nắp mang, vốn dùng để bắt cá totoaba. Ảnh: NOAA

Hổ Siberia được mệnh danh là “Chúa tể của rừng Taiga”, hay còn có tên gọi khác là hổ Amur, hổ Mãn Châu. Chúng bị săn bắt để phục vụ nhu cầu làm thuốc truyền thống ở Trung Quốc và bán ở chợ đen. Nạn săn bắt, hoạt động khai thác mỏ, cháy rừng, tàn phá rừng hay hạn chế quy định pháp luật là những nguyên nhân đe dọa số lượng loài, vốn chỉ còn 400 – 500 con trong tự nhiên. Ảnh: Wikipedia

Khỉ đột núi sống ở dãy núi Virunga (biên giới ba nước Uganda, Rwanda và Congo) và Công viên Quốc gia Bwindi ở Uganda. Nạn săn bắt, phá hủy môi trường sống, dịch bệnh và sản xuất than là nguyên nhân khiến số lượng loài suy giảm. Ảnh: Wikicommons

Đười ươi Sumatra đang biến mất dần do tình trạng cháy rừng, sự phát triển của rừng cọ lấy dầu, khai thác gỗ bất hợp pháp và hoạt động nông nghiệp khác. Chúng còn bị săn bắt để lấy thịt và nuôi nhốt. Chỉ còn khoảng 7.300 cá thể đười ươi sống trong môi trường hoang dã. Ảnh: Wikicommons

Tê giác đen bị giết để lấy sừng, lấy thịt hay phục vụ mục đích giải trí. Chúng được coi là nguồn thu quan trọng của ngành du lịch tại nhiều nước châu Phi. Ngày nay, nỗ lực bảo tồn loài động vật quý hiếm này cũng đang chịu tác động của sự thay đổi môi trường sống và hoạt động săn bắt. Nhu cầu buôn bán sừng tê giác, đặc biệt ở châu Á, ngày càng cao. Ảnh: Wikicommons

Sao la (Pseudoryx nghetinhensis), một trong những loài thú hiếm nhất trên thế giới, sinh sống ở vùng núi rừng hẻo lánh ở dãy Trường Sơn tại Việt Nam và Lào. Sao la là loài có nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên rất cao, được xếp hạng ở mức nguy cấp trong Sách Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thế giới (IUCN) và trong Sách Đỏ của Việt Nam. Hiện chỉ còn khoảng vài chục cho đến vài trăm cá thể trong tự nhiên. Sao la bị săn bắt để làm thuốc ở Trung Quốc và thị trường thực phẩm ở Việt Nam, Lào. Ảnh: Worldwildlife.org

Tìm thấy túi dụng cụ của người đầu tiên lên Mặt Trăng

Hai năm sau khi Neil Armstrong qua đời, người vợ của ông mới phát hiện chiếc túi vải đựng máy ảnh và dụng cụ mà nhà du hành vũ trụ từng mang lên Mặt Trăng

ArmstrongPurseContent-final-sm-7529-1423

Các món đồ đựng trong túi vải, được vợ của Neil Armstrong phát hiện trong nhà. Ảnh: Smithsonian’s National Air and Space Museum

Allan Needell cùng một số đồng nghiệp của Bảo tàng Hàng không Không gian Mỹ thăm nhà Neil Armstrong hồi tháng 11 năm ngoái. Vài tuần sau đó, bà Carol Armstrong gửi thư cho họ và thông báo về phát hiện này.

Các chuyên gia có thể xác định rằng chúng gần như chắc chắc là những đồ vật từng được mang lên khoang đổ bộ Eagle của phi thuyền Apollo 11, trong hành trình đáp xuống bề mặt Mặt Trăng ngày 20/7/1969.

Theo Washington Post, chiếc máy ảnh là thiết bị ghi lại khoảnh khắc Armstrong đặt chân lên một thiên thể ngoài không gian khi đó với câu nói nổi tiếng: “Đây là bước chân nhỏ của một con người, nhưng là bước nhảy vọt của nhân loại”.

“Dụng cụ và chiếc túi, còn gọi là McDivitt Purse, được cho là đã không quay trở lại Trái Đất và ở lại trên Eagle”, Needell viết hôm 6/2. Nhóm nghiên cứu cho rằng nhà du hành dường như cố tình mang chiếc túi này khi trở về.

Máy ảnh, dây đeo thắt lưng, kẹp móc, đèn, gương và nhiều dụng cụ khác trong chiếc túi của Neil Armstrong có thể được trưng bày trong thời gian tới.

Neil Armstrong và Buzz Aldrin cắm cờ Mỹ trên bề mặt Mặt Trăng ngày 20/7/1969. Ảnh: NASA

Mùi có thể gợi lại những ký ức đã mất

Tom Stafford BBC Future

Một mùi hương quen thuộc có thể giúp chúng ta tìm lại một ký ức đã mất.

Giá đựng đồ chơi ở nhà bà tôi có một mùi rất đặc trưng. Tôi không thể diễn tả đó là mùi gì, nhưng ngay cả bây giờ, dù đã lớn, thỉnh thoảng tôi vẫn nhớ đến nó.

Vì sao mùi lại có khả năng mở khóa cho những ký ức tưởng như đã rơi vào quên lãng?

Ngành khoa học về thần kinh đôi lúc giống như một câu chuyện trinh thám – chúng ta luôn phải tìm kiếm các manh mối để từ đó truy ra nguyên nhân.

Khứu giác là một trong những giác quan sơ đẳng nhất.

Trước khi có khả năng nghe hay cảm nhận, các sinh vật, trong quá trình tiến hóa, đã sử dụng khứu giác để phản ứng trước các hóa chất xung quanh mình.

Thị giác dựa trên bốn thụ quan, trong khi làn da cũng có số lượng thụ quan tương tự v.v.

Tuy nhiên khứu giác dựa vào đến hơn 1.000 thụ quan khác nhau, được tái tạo và thay đổi tùy theo lối sống của mỗi người.

Kết quả của quy trình phức tạp này, đó là chúng ta có thể phân biệt được rất nhiều mùi khác nhau.

Tuy nhiên, chúng ta không thể gọi tên tất cả những mùi mình có thể phân biệt được.

Chúng ta có thể gọi tên mọi thứ tùy vào hình dáng hay âm thanh mà chúng phát ra, nhưng chúng ta thường gắn mùi với những thứ sinh ra chúng, như mùi dừa hay mùi bánh mỳ chẳng hạn.

Vùng có nhiệm vụ phân tích mùi trong não được đặt kế bên cạnh vùng ‘hippocampus’- chuyên xử lý các thông tin từ các dây thần kinh.

Các nhà khoa học về thần kinh cho rằng vùng hippocampus đóng vai trò quan trọng trong việc tạo những ký ức mới.

Những người bị tổn thương vùng này thường không nhớ điều gì xảy ra với họ.

Mùi khá đặc biệt so với các thông tin từ các giác quan khác bởi chúng được khắc sâu vào não bộ.

Nếu nhìn vào đường di chuyển của thông tin từ các giác quan khác, chúng ta sẽ thấy chúng di chuyển từ các cơ quan như tai và mắt đến một vùng chuyển tiếp, gọi là đồi não, trước khi đến những vùng còn lại của não.

Tuy nhiên đối với mùi, chúng không dừng lại ở bất cứ vùng chuyển tiếp nào mà được chuyển trực tiếp đến vùng xử lý thông tin của não bộ.

Liệu điều này có phải là nguyên nhân vì sao mùi rất khó để miêu tả, nhưng lại có khả năng gợi nhớ những ký ức được ủ sâu trong mỗi chúng ta?

Đối với giá đựng đồ chơi ở nhà bà tôi, cái mùi đặc trưng đó, cái mùi mà tôi chưa bao giờ tìm được tên gọi phù hợp, đã được đính vào não bộ của tôi, nơi nó lẫn lộn với những ký ức khác, khiến nó nhiều khi khó để tìm lại, nhưng vẫn không thể mất đi đâu cả.

Và giờ này, dù đã qua nhiều năm, cái mùi ấy không chỉ giúp tôi nhớ lại cái giá đựng đồ chơi, mà còn những kỷ niệm khác thời thơ ấu.

Ở TQ có giống người ‘chưa ai từng biết’?

Melissa Hogenboom

Những mẫu hóa thạch lạ ở Trung Quốc trông không giống gì với các tông người hominin mà ta từng biết. Liệu đó có phải là một giống người mới không?

Các mẫu phẩm trông không phải là giống người cổ Neanderthal, mà cũng không phải là người hiện đại. Chúng là một cái gì đó khác thế, nhưng là gì thì không ai biết.

Các mẫu hóa thạch vừa được xét nghiệm cho thấy một giống người đã có mặt ở nhiều nơi ở miền bắc Trung Quốc trong thời gian cách đây khoảng từ 60 ngàn đến 120 ngàn năm.

Cũng có thể các mẫu hóa thạch thuộc về một giống người lai giữa hai giống người mà ta đã biết tới.

Cho đến nay, chúng ta biết rằng có bốn giống người nguyên thủy khác sống trên Trái Đất ở thời điểm giống người về sau trở thành người hiện đại, Homo sapien, mới vẫn chỉ mới có mặt ở châu Phi. Người Neanderthal thì sống ở châu Âu, người Denisova ở châu Á và người ‘hobbit’ Homo floresiensis (người Flores) ở Indonesia, và có thể có một nhóm người rất bí ẩn, là nhóm từ vùng Á-Âu được kết hợp với nhóm người Denisova.

Các kết quả mới tìm được cho thấy bức tranh phức tạp hơn ta tưởng nhiều.

Các mẫu vật ở Trung Quốc lần đầu tiên được tìm thấy trong một hang động tại Hứa Gia Diêu (Xujiayao) hồi 1976, gồm một số mảnh xương sọ và chín cái răng từ bốn cá thể ‘người’.

Những nội dung phân tích đầy đủ, chi tiết về các mẫu răng nay đã được công bố trên tạp chí nhân chủng học của Mỹ, American Journal of Physical Anthropology.

María Martinón-Torres cùng các đồng nghiệp từ Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia về Sự tiến hóa của Loài người tại Burgos, Tây Ban Nha, đã nghiên cứu kích cỡ, hình dạng của hệ thống răng và chân răng, các rãnh, mấu răng cùng vị trí của từng chiếc răng.

Những kết quả phân tích sau đó được đưa ra so sánh với một loạt 5.000 mẫu răng đại diện cho hầu như toàn bộ các chi trong tông người Hominini mà ta từng biết tới.

“Những cái răng có thể coi như những ‘cảnh quan thu nhỏ’,” Martión-Torres. “Mỗi vết rãnh, mấu, chỗ lồi lõm đều cho ta biết về một mô hình hoặc về sự kết hợp các nét chung đại diện cho một nhóm dân số.”

Rõ ràng là những mẫu răng hóa thạch này không giống với răng của người thông minh, Homo sapien, tức giống người về sau trở thành người hiện đại chúng ta.

Thay vào đó, chúng có những nét giống như răng của người nguyên thủy, với một số mẫu giống của loài người đứng thẳng có từ thời cổ đại hơn, Homo erectus, trong lúc một số mẫu có vẻ như gần với của người Neanderthal, xuất hiện về sau so với người đứng thẳng.

Một số đoạn xương được tìm thấy ở cùng địa điểm thì không phù hợp với bất kỳ loài người nguyên thủy nào ta từng biết tới.

Tuy nhiên, Martinón-Torres vẫn ngần ngại trong việc tuyên bố các mẫu răng thuộc về một giống người mới.

“Những gì chúng ta thấy thì thuộc về một nhóm mà ta chưa từng biết tới,” bà nói. “Đó không phải là người thông minh, Homo sapien, cũng không phải là người Neanderthal. Đó là sự pha trộn của cái gì đó rất nguyên thủy mà hiện nay chúng ta chưa biết.

“Chúng tôi không thể đi xa tới mức có thể nói đó là một giống người mới, bởi chúng tôi cần so sánh với những thứ khác nữa.”

Răng ở bên trái là mẫu thu được từ hang Hứa Gia Diêu, còn bene phải là mẫu răng người hiện đại

Những mẫu hóa thạch thực ra có thể phù hợp với các loài đã biết. “Đó thậm chí có thể là người Denisova”, bà Martinón-Torres nói thêm.

Giống người Denisova đã từng tồn tại cùng thời, và thậm chí còn hòa trộn, lai tạo với chúng ta. Thế nhưng hầu như ta không biết gì mấy về giống người này.

Các mẫu hóa thạch duy nhất lấy được từ một hang động ở Siberia chỉ gồm có hai cái răng và một đoạn xương ngón tay bé tí.

Các phân tích DNA cho thấy giống người này khác xa so với cả người Neanderthal và người hiện đại, nhưng mang dấu ấn của cả hai giống người này.

Các mẫu răng Hứa Gia Diêu (Xujiayao) cho thấy điều tương tự, Martinón-Torres nói.

Nhưng không phải ai cũng đồng ý. Tuy các mẫu thu được khá là ít nhưng nó “chứng tỏ một cách mạnh mẽ sự hiện diện của một loài mà từ trước tới nay ta chưa từng biết tới,” Darren Curnoe từ Đại học New South Wales, Sydney, Úc, nói.

“Tôi không mấy nghi ngờ gì về việc những cái răng này đại diện cho thứ rất khác thường.” Chỉ riêng bề mặt của những cái răng đã đủ để nói rằng chúng thuộc về một giống người mới, ông nói.

Trước đây, Curnoe từng mô tả về một tập hợp các mẫu hóa thạch của một giống người bí ẩn khác mà người ta phát hiện ra tại Trung Quốc, “người Hang Hươu Đỏ”, tuy giống người này sống gần với thời hiện đại hơn so với người Hứa Gia Diêu.

Một số người khác đồng tình với sự thận trọng của Martinón-Torres.

Matthew Skinner từ Đại học Kent, Anh Quốc, nói rằng các mẫu hóa thạch từ Á châu khá là ít ỏi, cho nên khó có thể xác định được tình trạng của các loài.

Các răng hóa thạch được tìm thấy có một số nét của răng người đứng thẳng (H. erectus) (trái) và của răng người Neanderthal (phải) (Hình: Alamy)

Fred Spoor từ Đại học University College London, Anh Quốc, cũng đồng ý với Skinner.

Ông nói các mẫu thu được cho thấy sự hòa trộn giữa các nét của người hiện đại và người tiền sử.

Nhiều người cho rằng các giống người khác nhau rất có thể chỉ là các biến thể của cùng một giống.

“Các mẫu hóa thạch càng được tìm thấy đầy đủ thì các khoảng cách giữa ‘các loài’ càng được xóa nhòa đi,” Erick Trinkaus từ Đại học Washington ở St Louis, Missouri nói. “Các giống người thực sự trong thế giới thực sự, đặc biệt là với những giống người có cơ thể to như chúng ta, thì có ở nhiều nơi và ở nhiều dạng biến thể.”

Do vậy, việc tìm thấy các mẫu răng không giống với răng của những giống người ta từng biết tới không phải là điều gì gây ngạc nhiên.

Tìm được thêm xương sẽ giúp việc phân tích tốt hơn, và rất có thể chúng ta sẽ sớm tìm thêm được các mẫu vật mới bởi nhiều vùng ở Á châu hóa ra khá phong phú các mẫu hóa thạch.

Thế nhưng có lẽ chỉ có các bằng chứng về DNA mới đem lại được câu trả lời chính xác, Matthias Meyer từ Viện Nghiên cứu về Tiến hóa Nhân chủng học Max Planck tại Leipzig, Đức nói. “Có thêm dữ liệu từ đông Á thì rất tốt, nhưng rõ ràng đó là chuyện khó đạt được.”

“Có lẽ có hơn một giống người nguyên thủy ở Á châu, mà điều đó cũng không đáng ngạc nhiên bởi đây là một châu lục rộng lớn, tách biệt với các nơi khác,” Martinón-Torres nói.

Một số bộ phận dân cư nơi này thậm chí có thể còn là tổ tiên của người châu Âu hiện đại, một số nhà nghiên cứu đưa ra nhận xét.

Tuy nhiên, hầu hết mọi người cho rằng châu Phi là cái nôi của loài người hiện đại, cho nên tuyên bố trên đã gây tranh cãi.

Những loại thực phẩm nên dùng khi bị bệnh

Bị ốm, nhất là bị bệnh trong mùa Đông, thì không có gì là vui cả. Trong khi tìm cách làm giảm những suy thoái tinh thần, nghỉ ngơi, ngủ nhiều sẽ giúp cho viêc chữa trị, cách ăn uônng trong thời gian bị bệnh cũng giúp cho việc phục hồi một cách nhanh chóng hơn.
Sau đây là danh sách 10 loại thực phẩm mà người ta nên dùng khi bị bệnh:Nước súp (bone broth): súp gà vẫn là một cách trị bệnh từ lâu vì những lý do là nước súp có nhiều chất bổ dưỡng như magnesium, phosphorus, và những chất kim loại cần thiết khác.Trà nóng: trà xanh có những chất chống oxy hóa, và còn những chất chống virus và chống vi trùng.Mật ong nguyên chất: mật ong thường được xem là loại thuốc trị bệnh ho dân gian. Theo một khảo cứu phổ biến năm 2010, cách trị bệnh nhiễm trùng đường phổi cho những trẻ em hiệu quả hơn, nếu người ta cho trẻ uống 2.5 ml mật ông trước khi đi ngủ, thay vì cho uống thuốc ho.Trái cây chua: bưởi, cam, và chanh là những trái có rất nhiều sinh tố C, giúp người ta chống lại chứng sổ mũi. Hãy ăn nguyên quả, không cần vắt nước. Bạn không nên tốn tiền về những loại thuốc bố sinh tố C.Nước dấm táo ( apple cider vinegar): dấm táo có khả năng chống vi rút, chống nấm, chống vi trùng và chống bị sưng. Dấm táo cũng giúp làm giảm chất acid trong cơ thể cho những người bị bệnh ợ nóng *(heartburn). Một bài thuốc hữu hiệu gồm 2 muỗng cà phê dấm táo, mật ong và thật nhiều nước sẽ giúp trị bệnh ợ nóng một cách hiệu quả.Những thức ăn cay (spicy foods): nếu bạn bị cảm, mà ăn những thức ăn cay, sẽ giúp thông mũi và đàm trong cổ họng.Những thức ăn cay như ớt, horseradish, wasabi. Bạn không nên ăn thức ăn cay, nếu có những khó khăn trong bộ tiêu hóa.Tỏi: Tỏi là loại thức ăn chống vi khuẩn và kháng sinh, được dùng để làm gia tăng sức mạnh của hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể, không những giúp chống cảm mà còn làm giảm thời gian bị bệnh.Elderberries: Loại dâu elderberries có thể ngăn vi rút H1N1 theo như một khảo cứu công bố năm 2009. Dâu elderberries còn giúp làm giảm thời gian bị bệnh cảm và bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.Gừng: gừng giúp trị buồn nôn, và cũng làm giảm sưng. Người ta có thể dùng gừng củ hay những loại trà gừng.Chuối: Chuối có nhiều sinh tố và chất tăng lực và cũng không làm hại bao tử. Nên dùng chuối với cơm, applesauce và bánh mì.Oregano:chất dầu trong rau thơm Oregano giúp chống vi rút, chống sưng. Oregano giúp ngăn cản sự sinh sản của pathogens, ngăn sự nhiễm trùng.

Tình Bằng Hữu – Bạn Già

“Có bạn tốt, tốt cho sức khỏe”–Irvin Sarason
Bác sĩ Nguyễn Ý ĐứcTục ngữ Mỹ có câu nói: “Tiếp tục kiếm thêm bạn mới nhưng hãy duy trì bằng hữu cũ, vì bạn mới là bạc mà bạn cũ lại là vàng”.
Cụ Nguyễn Ðình Chiểu của chúng ta trang trọng bạn xưa với:
“Trong đời mấy bậc cố tri,
Mấy trang đồng đạo, mấy nghì đồng tâm”Nhà thơ Lê Đại Thanh viết:
“Bạn là một nửa bản thân tôi
Nửa da thịt, nửa trái tim, khối óc”Còn sau đây là diễn tả tình bạn trong Nhị Ðộ Mai:
“Nghĩa bằng hữu bậc trung trinh,
Thấy hoa mai bỗng động tình xót xa”Nhiều vị tuổi cao cũng có ý nghĩ rằng khi về già, ngoài việc có một sức khỏe tốt, một gia đình êm ấm, thì tình bạn lâu năm là một hành trang quý giá mà họ đã mang theo được cho tới giai đoạn cuối của cuộc đời.Vậy thì bạn hữu là gì?
Hiểu theo nghĩa thông thường, bạn là một nhóm người thường thì không có liên hệ ruột thịt, gắn bó với nhau qua những tương đồng về hoàn cảnh sinh sống.
Họ đến với nhau trong tâm đầu ý hợp, bằng kết nối những tâm tư, những nguồn giao cảm gần giống nhau.
Họ thân với nhau để chia sẻ vui buồn, để cùng thực hiện những hoài bão chung, để nương tựa lẫn nhau.
Họ hiểu nhau, tin tưởng nơi nhau, thích nhau. Đây là một sự gắn bó của thủy chung và thương yêu vị tha và lâu dài. Với nhau, họ là người đồng hành, là người tin cậy.Bạn hữu khác với người quen biết, gặp nhau trong công việc hằng ngày như ở sở làm, trong cộng đồng, ngoài lối xóm. Đó chỉ là những tiếp xúc trong một thời gian giới hạn và cần thêm nhiều lôi cuốn, kết nối khác nữa để chuyển sang tình bằng hữu.
Trong đời sống hằng ngày, nhiều khi người ta đã lạm dụng chữ bạn. Mới gặp nhau vài lần mà đã nói đó là bạn tôi, cứ như là thật. Ông bà chủ lấy lòng nhân viên, sai ‘bạn ơi làm hộ tôi cái này, cái kia’ sao mà ngọt như mía lùi. Ðể rồi sa thải nhau cũng mau như cắt.Bạn hữu thường tập trung vào mấy nhóm.
-Một số người có tinh thần độc lập, tự cho là không cần đến ai. Không phải họ sống cô độc. Nhưng, với họ, những giao tế qua lại thường nhẹ nhàng, có cũng được mà không cũng chẳng sao. Rồi tùy theo hoàn cảnh, tùy theo nhu cầu, nếu cần thì giao tiếp, nếu không có thể quên đi dễ dàng. Họ sống với hiện tại và thỏa mãn với những người mà họ mới gặp hay đã có sẵn. Cho nên khi mất một giao hữu, họ cũng chẳng tiếc mấy.-Những người kỹ tính, lựa bạn mà chơi thì thường gắn bó sâu đậm đặc biệt với một số người mà họ coi là rất thân. Cho nên họ buồn tiếc khi mất bạn. Còn những liên hệ khác thì chỉ là những thiển giao, quen biết nhiều hơn là kết bạn. Họ sống nhiều với bạn xưa và không muốn tìm bạn mới khi tới tuổi cao.-Người hiếu bạn có nhiều bằng hữu hơn: bạn quen từ những năm trước, bạn mới tạo ra sau này. Họ là những người sống với cả quá khứ, hiện tại trong tình bạn và sửa soạn cho tương lai với nhiều bạn bè. Họ luôn luôn dùng giao tế nhân sự để kiếm thêm bạn mới.Nhiều nhà xã hội học phân biệt bằng hữu tương nhượng, bằng hữu tiếp thu và bằng hữu trong hợp tác.
Khi đôi bên cho nhau lòng trung thành và tình thương yêu thì có sự cân bằng của tình bạn, đôi bên nương tựa lẫn nhau.Khi chỉ có một bên cống hiến tất cả và bên kia không đáp lễ thì chỉ có tình bạn một chiều.
Khi chỉ hợp tác vì một quyền lợi, một mục đích mà không có thương yêu, chung thủy thì giao tế không bền và rất giới hạn.Đặc điểm của bằng hữu
Khác với tình anh em, vợ chồng, bạn hữu có những sắc thái riêng biệt. Đây là một giao hảo có tính cách tự nguyện, một ràng buộc riêng tư do đôi bên hiểu ngầm thương lượng, một liên hệ qua lại trong tinh thần bình đẳng tràn đầy thiện tâm, thiện ý.
Vì tự nguyện, có quyền lựa chọn và được chọn lựa nên không ai bắt buộc ai phải là bạn. Nó cũng không có ràng buộc pháp lý như tình nghĩa vợ chồng, hoặc lễ nghĩa huyết tộc như tình anh chị em ruột thịt.
Cho nên dù có liên hệ huyết mạch, người cùng lối xóm, cùng sở làm mà không có tương khí tương đồng thì cũng không trở nên bằng hữu được. Ta có thể tỏ ra hết sức lịch sự với người cùng phòng, cùng sở nhưng không có điều gì bắt buộc ta phải thích và là bạn người đó. Ta không thể tự coi là bạn của một người khi ta không biết người đó có sẵn sàng nhận ta là bạn không. Tác giả người Pháp J. Delille đã nói: “Cha mẹ là do số phận, bạn bè do lựa chọn”.Bình đẳng vì tình bạn xây dựng trên cá nhân mỗi con người. Nó không đòi hỏi sự bằng nhau tuyệt đối về học vấn, về địa vị trong xã hội, về sự giàu tiền, lắm bạc như nhau, thành công như nhau. Đã có nhiều tình bạn rất đẹp nảy nở giữa chủ và thợ, giữa thầy và trò, giữa người giàu và người nghèo.Tình bạn cũng tôn trọng tính cách độc lập của nhau: mỗi bên có nếp sống riêng tư, tự do quyết định cho đời sống của mình mà không bị bên kia can thiệp. Không có sự áp đặt chủ – nô hoặc khuất phục như lãnh chúa độc tài với thần dân.Trong tình bạn, đôi bên dành cho nhau những cảm tình tốt, những chăm sóc, quan tâm tận tình, những giúp đỡ khi cần và sự rộng lượng, sẵn sàng với nhau. Thiện ý này không đưa đến sự lợi dụng nhau hoặc phụ thuộc nhau. Người giúp thấy thoải mái làm mà không cho là có bổn phận hoặc bị bắt ép phải làm, mà người nhận không bị ám ảnh là đã đòi hỏi quá nhiều ở bạn.
Vì khi đã phụ thuộc vào nhau thì sự tự do, bình đẳng không còn nữa. Một tình bạn đích thực không những chỉ cởi mở để cho mà còn vui vẻ để nhận.Tình trạng sẵn sàng với nhau cũng là căn bản của bằng hữu và trong tình bằng hữu, không có sự ghen tị mà còn cần thành thật với nhau, không mầu mè, che đậy.Để có bằng hữu
Tình bạn có thể được xây dựng trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào của con người.
Căn bản là ít nhất họ có cùng một thôi thúc tình cảm, có sự chia sẻ trao đổi những ý nghĩ giống nhau, có cùng sở thích, quyền lợi. Trong tình bạn tuy cũng có những khác biệt nhưng khác biệt này bổ túc cho nhau. Nếu hoàn toàn giống nhau thì đâu còn đối thoại, đồng cảm.
Bạn thường tìm thấy trong các nhóm có chung sinh hoạt: học cùng trường, ở cùng khu phố, làm cùng nghề, cùng thú vui giải trí, cùng lui tới cơ sở tôn giáo. Nó nảy sinh ở những lứa tuổi khác nhau. Nhóm trung niên có lợi điểm là có bạn ở mọi lứa già trẻ, trong khi người già có bạn ở cùng lứa tuổi hoặc trẻ hơn.
Về giống tính thì thường thường đàn ông đàn bà đều có nhiều bạn như nhau, nhưng chồng thì không hay tâm sự nơi bạn mà tin cẩn vợ hơn, còn vợ thì có nhiều bạn gái để tâm sự ngoài chồng mình.Bằng hữu nảy sinh trong những thôi thúc tình cảm giữa hai người. Thôi thúc càng cao thì bằng hữu càng sâu đậm.

Một câu hỏi thường được nêu ra là tại sao ta có ước muốn gắn bó với đối tượng này mà lại hững hờ với đối tượng khác. Có những tình bạn xuất hiện như tia chớp trên nền trời xanh: mới chỉ gặp một vài lần, chưa biết quá trình, hiện tại của nhau nhưng đã dành cảm tình cho nhau, đã muốn được có bạn và được nhận là bạn. Ý thức chưa thấy gì, nhưng tiềm thức đã nhận ra và tiên đoán là nhiều triển vọng tình bạn sẽ nảy nở sau này.
Sự bá vai, chèo kéo, nài nỉ không đưa tới tình bạn, như các cụ ta thường nói: “Thấy sang bắt quàng làm họ”.
Đồng nghiệp, đồng sở không đương nhiên thành bằng hữu vì đây chỉ là giao tế khách quan, không vượt qua lãnh vực nghề nghiệp.
Một vấn đề tế nhị là sự xét đoán và chấp nhận trong tình bạn: nhận xét một cách khách quan về việc làm của bạn hoặc chấp nhận và hỗ trợ vô điều kiện. Đa số đều kỳ vọng có sự chấp nhận không phê phán từ bạn mình. Một số khác lại tin cậy ở nhận xét của bạn để quyết định và để học cách hành xử trong hoàn cảnh mới. Như vậy mặc dù con người không thích bị đánh giá, nhưng một nhận xét chân thành của bạn có thể có ích cho họ.

Bạn già
Giống như khi mới mở mắt chào đời và trong thời kỳ thơ ấu, tuổi già đôi khi chịu một số phận không mấy vui là phải phụ thuộc vào người khác, nhất là sau khi đã có nhiều mất mát. Họ không còn làm việc, bị giảm lợi tức, con cái đi ở riêng, mất dần bạn bè, người thân yêu, kém sức khỏe, bệnh hoạn. Cho nên về già mà có được những bạn cố tri thân thiết hoặc tạo thêm ra những bạn mới để nương tựa lẫn nhau là một điều rất an ủi.

Nhiều người cho rằng dù họ hàng thân thuộc có giúp đỡ nhưng bằng hữu thường gần gũi nhau hơn, dễ nói với nhau hơn. Và có nhiều điều mà chính người phối ngẫu cũng không đáp ứng được bằng những bạn cố tri. Họ đã cùng vui buồn có nhau từ thuở xa xưa mà bây giờ già rồi vẫn còn qua lại. Họ nương tựa lẫn nhau để có bầu có bạn, hiểu nhau để giúp đỡ lẫn nhau. Họ lắng nghe nhau tâm sự, kể lại cho nhau những kỷ niệm, những việc đã cùng làm. Họ đối xử, xưng hô thân mật như khi còn để chỏm, mấy chục năm về trước.

Thường thường người già muốn có bạn cùng lứa tuổi, có hoàn cảnh như nhau, sở thích kinh nghiệm như nhau, sống gần nhau để thuận tiện qua lại. Nhưng họ cũng có khuynh hướng là tạo thêm bạn mới ở lứa tuổi trẻ hơn để thay thế vào chỗ của những người bạn cùng tuổi sẽ lần lượt ra đi. Cũng có người già tập trung nuôi dưỡng bạn cố tri, giới hạn tìm thêm bạn mới để tiết kiệm sinh lực và để tránh gặp những trái ý không cần thiết.

Về già cũng có một số hoàn cảnh khiến cho tình bạn gặp trở ngại.
Kém sức khỏe đưa đến không cùng nhau sinh hoạt.
Quá phụ thuộc vào bạn trong các công việc hằng ngày thì đôi khi bạn cũng thấy khó chịu, xa dần.
Lại còn người già giảm khả năng đối thoại với tai nghễnh ngãng, mắt kèm nhèm đều dễ dàng rơi vào cảnh cô lập.
Cũng nhiều người già không có thì giờ dành cho bạn bè vì bận rộn chăm sóc cho sức khỏe của mình hoặc để nghỉ ngơi.
Ngoài ra, có trường hợp khi dư dả thì bạn bè năng tới lui, mà nghèo khó thì lại thưa vắng qua lại. Như tình huống của Nguyễn Hữu Chỉnh:
“Ðã hẳn ai là mặt cố tri;
Giầu sang tìm đến, khó tìm đi”

Tình nghĩa vợ chồng già dù như đũa có đôi, nhưng cũng nên có những bạn riêng để phòng hờ thời gian đơn côi, góa bụa.

Khi mất người phối ngẫu, lão nam cảm thấy lẻ bóng nhiều hơn vì đã mất người bạn đầu gối tay ấp cả dăm ba chục năm.

Bình thường quý lão bà có nhiều bạn tâm tình trong suốt cuộc đời. Nhưng khi bạn hiền ra đi, thì cụ bà thấy quan hệ với bằng hữu cũ của vợ chồng giảm dần. Cũng may là các bà dễ dàng tạo thêm bạn mới, giao hảo mới bằng cách tham dự vào nhiều sinh hoạt cộng đồng, tôn giáo. Đa số bạn của cụ bà khi đó là cô quả cùng cảnh ngộ, chỉ có một số nhỏ có gia đình.
Cho nên khi còn sống với nhau mà bà vợ không chịu giao tế tạo bạn cho mình thì khi ở góa sẽ có nguy cơ cô đơn. Nhất là khi chẳng may khả năng tài chánh lại không được dồi dào.

Kết luận
Mặc dù có thể có những căng thẳng, những thay đổi ngoài tầm kiểm soát, tình bạn vẫn giúp người già cảm thấy vui lên rất nhiều. Cho nên mất một bạn cố tri là một tai biến vì nhiều người già cảm thấy không còn đủ thời gian để thay thế cái khoảng trống tình cảm đó.
Hơn nữa, như Simone de Beauvoir đã viết: “Cái chết của người bạn thân thiết là sự đoạn tuyệt đột ngột với quá khứ của mình. Chúng ta không những mất một sự hiện diện mà còn mất cả một phần của cuộc sống mà chúng ta đã gửi gắm nơi họ”.
Bác sĩ Nguyễn Ý-Ðức
Texas – Hoa Kỳ

Xúc tuyết trong mùa đông có thễ làm hại tim

Theo ông Matthew Mayer, khảo cứu gia thâm niên của tổ chức the Heart and Stroke Foundation of Canada thì phần lớn những người Canadians không hoạt động và nhiều trường hợp không “vừa vặn” vì thế khi có một trận bão tuyết lớn diễn ra, những người này phải dùng năng lực quá sức , gây những nguy hại cho cơ tim.Cũng theo khảo cứu gia Mayer thì chưa có những giải thích rõ ràng về cái lạnh liên quan đến bệnh đau tim, nhưng một trong những lý thuyết cho rằng khí lạnh đã làm co cách động mạch, làm giảm lượng máu chạy về tim, và có thể làm máu đóng cục? Cộng thêm với những lao lực quá sức, có thể đã gây ra những cơn đau tim?Theo bác sĩ Neil Fam, bác sĩ chuyên khoa tim ở Toronto thì những người có thể bị nguy hiểm khi xúc tuyết , là những người không hoạt động, không tráng kiện , và việc xúc tuyết là một việc nặng nhọc, nếu số lượng tuyết rơi nhiều.Những người không hoạt động này, cũng gặp nguy hiểm, ngay cả trong việc họ dùng xe xúc tuyết, vì phải dùng lực để đẩy chiếc xe xúc tuyết nặng nề này.Bác sĩ Fam cũng khuyến cáo là trước khi xúc tuyết, người ta cũng nên tập cho nóng người, vì xúc tuyết cũng là một môn thể thao nặng nhọc, như chơi hockey, túc cầu.. Một cách dễ dàng nhất, theo bác sĩ Fam, là đi bộ một quãng ngắn, trước khi bắt đầu xúc tuyết.

Tại một hòn đảo ở Hy Lạp, khi những cư dân “quên” chết!

Hàng chục những cuộc khảo cứu của các khoa học gia về cách sống của những người trên đảo này.Trong cuốn sách “Lkaria: Lessons on Food, Life, and Longevity from the Greek Island Where People Forget to Die”, bà Diane Kochilas đã có giúp chúng ta thấy cuộc sống của cư dân trên hòn đảo từ một người trong cuộc và cho thấy tại sao những cư dân ở đây sống lâu và sống khỏe.Bà Kochilas đã tiết lộ 6 bí quyết sống lâu của những cư dân tại hải đảo.1.Ăn những thực phẩm trồng trên đảo, ăn theo mùa, và ăn vừa phải không quá no: thịt gà là loại thịt thông dụng của dân đảo và họ chỉ dám ăn một tháng vài lần.. Những ngư phủ thì có cá ăn nếu ra khơi. Còn rau cỏ là những loại mà cư dân trồng trên đảo.
Một cụ già 100 tuổi cho biết là cụ ta ăn những thứ gì mà cụ ta kiếm thấy trên đảo từ những con ốc, nấm rơm cho đến những cây xanh mọc trong rừng hay trong vườn.
Họ ăn rất ít những thực phẩm chế biế n2.Cuộc sống chậm rãi, không hối hả: thật vậy cuộc sống của những người trên đảo không cần phải gấp rút, không phải chờ đợi hàng giờ trên xa lộ. Bữa ăn trưa hay ăn chiều có thể kéo dài vài tiếng đồng hồ.3.Giấc ngủ ngon và đầy đủ: người ta không biết có phải vì không khí trong lành hay không mà ít có người bị bệnh mất ngủ ở trên đảo. Ngoài giấc ngủ tối, họ còn những giấc ngủ trưa.4. Cư dân không hay giận hờn và ưa thích nhảy đầm: Tục ngữ Hy Lạp có câu “ không giữ những cái gì xấu trong người”. Đảo lkaria là nơi không có những giận hờn, suy thoái tâm thần.. khi dân cư là những người dễ tính. Có những buổi lễ thường xuyên kính các vị Thánh, và trong các buổi lễ, người ta nhảy đầm và thưởng thức các loại rượu được cất trên đảo.5.Khi có bệnh, họ dùng các loại dược thảo tìm thấy trên đảo và để tự thân thể lành từ từ.6. Đi bộ: tất cả những người trên đảo, già trẻ lớn bé, đều đi bộ hàng ngày, và đây cũng là phương tiện di chuyển thông dụng nhất trên đảo.

Tình dục làm giảm chứng nhức đầu thống ( migraine headache)

Berlin, Đức: Các nghiên cứu gia của trường đại học Munster, Đức vừa công bố kêt quả của một cuộc khảo cứu cho thấy là những hoạt động tình dục đã giúp làm giảm mức độ của chứng đau nửa đẩu(migraine headache).
Cuộc nghiên cứu dựa vào dữ kiện của trên 800 bệnh nhân bị bệnh nhức đầu.., thì 60 phần trăm số người bị bệnh nhức đầu này đã thấy giảm, khi có những hoạt động tình dục.Giải thích về vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết rằng vấn đề có thể là do chính endorphins, một loại thuốc giảm đau tự nhiên của não tiết ra khi quan hệ, hơn nữa, việc quan hệ tình dục có thể làm cho con người không còn cảm thấy đau đớn.
Tiến sĩ Alexander Mauskop, một nhà thần kinh học, giám đốc Trung tâm Nhức đầu New York cho rằng, cảm giác cực khoái có thể làm tắt cơn đau nửa đầu, do đó ngay cả thủ dâm có thể cũng hữu ích. Vì thế, đối với những người chữa được đau đầu nhờ sex thì cảm giác cực khoái trong bất kỳ hình thức nào cũng có thể giúp họ giảm đau.

Cẩn thận với hộp xốp và nhựa đựng thức ăn

Nguyễn Thượng Chánh, DVMGần đây nhiều tin đồn về các lon hộp xốp và nhựa (plastic) đựng thức ăn lúc đem hâm nóng trong lò vi ba (microwave oven) sẽ thải ra các chất độc có hại cho sức khỏe.
Hiện nay, bà con bên nhà cũng rất hoang mang trước tin đồn hộp xốp, khăn giấy và thậm chí cả đến giấy vệ sinh nhập từ Trung Quốc có nhiễm chất độc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.* * *Trong cuộc sống hằng ngày, hộp plastic dùng chứa thực phẩm và lò vi ba (microwave oven) là những vật dụng rất cần thiết và rất tiện lợi cho mọi gia đình.
Bạn thử mở tủ bếp ra mà xem. Ôi thôi, sao mà lỉnh kỉnh đủ thứ! Nào là hộp bơ, nào là hộp margarine, hộp sauce, hộp cà rem, hộp tofu, v.v… tất cả đều là hộp không! Đây là “chiến lợi phẩm” mà các bà xã kim chỉ đã cắc ca cắc củm chịu khó giữ lại để lỡ lúc nào cần đến thì có sẵn mà đem ra xài.
Ngoài hộp ra, chúng ta cũng phải kể đến một sản phẩm đặc biệt khác nữa, đó là màng nhựa (cling wrap, pelliculle plastique, pelli moulante). Loại màng này được sử dụng rộng rãi để bịt tô canh, dĩa đồ xào, hay để bao miếng bánh lại cho nó vừa hạp vệ sinh mà cũng lại vừa đẹp mắt nữa. Trong chợ, màng nhựa cũng được thấy sử dụng để bao, để gói thực phẩm, thịt cá, rau cải, bánh trái, và fromage, v.v…
Sự tiện ích của đồ nhựa đã quá rõ ràng rồi, nhưng gần đây một số nhà khoa học trên thế giới đã cảnh giác mọi người về mối nguy hại mà chất plastic có thể gây hại đến sức khỏe con người.
Đặc biệt là khi thực phẩm tiếp xúc trực tiếp với plastic lúc được đem hâm nóng trong lò vi ba. Trong điều kiện này, nhiệt độ có thể giúp cho một số chất độc trong màng nhựa có điều kiện nhiễm vào thức ăn. Khoa học gọi đây là hiện tượng di chuyển plastic (plastic migration).
Cơ quan trách nhiệm về vệ sinh an toàn thực phẩm Joint Food Safety and Standards Group của Anh quốc đã đặc biệt quan tâm và nghiên cứu vấn đề này từ nhiều năm nay rồi.Các chất liệu nào nguy hiểm nhất?
Nói chung thì các vật dụng nào có chứa chất plastic PVC (polyvinyl chloride) đều được xem là nguy hiểm hết! Để tăng tính chất dẻo dai của sản phẩm, nhà kỹ nghệ thường cho trộn vào thêm chất di-(ethylhexyl) adepate, gọi tắt là DEHA. Dưới tác dụng của nhiệt độ cao lúc hâm trong lò vi ba, chất DEHA được thải ra từ màng nhựa và nhiễm vào thức ăn. Thực phẩm càng chứa nhiều dầu mỡ thì phản ứng càng mạnh hơn. Mức độ tiếp xúc giữa màng nhựa và thực phẩm cũng như thời gian hâm nóng lâu hay mau, sẽ quyết định độ nhiễm của chất độc nhiều hay ít.DEHA ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe con người?
DEHA được các nhà khoa học gọi là chất làm xáo trộn hoạt động nội tiết tố (endocrine disrupter). Bởi lý do này nên nó ảnh hưởng đến chức năng của tuyến sinh dục, làm giảm số lượng tinh trùng, tạo ra quái thai, và có thể gây ra ung thư nữa. Ghê chưa!
Nhưng thật ra, đây mới chỉ là kết quả thí nghiệm trên loài chuột mà thôi.
Mối liên hệ giữa chất DEHA và sức khỏe con người vẫn còn là một giả thuyết, nằm trong vòng tranh luận và dự đoán mà thôi.Vẫn còn trong vòng tranh luận
Kỹ nghệ plastic Hoa Kỳ cho biết là hai cơ quan, US Food & Drug Administration (FDA) và Environmental Protection Agency (EPA), đều xác nhận công chúng không nên lo ngại vì lẽ các sản phẩm plastic hiện có trên thị trường đều đã được thông qua các thủ tục xét nghiệm chặt chẽ. Tất cả đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn mà cơ quan FDA đòi hỏi.
Tuy vậy vẫn có một số người còn hoài nghi.
Hiệp hội các nhà tiêu thụ Hoa Kỳ (Consummers Association) cũng như một số nhà khoa học trên thế giới đều e dè thận trọng trước những lời tuyên bố đầy lạc quan của chánh phủ và của giới kỹ nghệ đã đưa ra.Tại Canada thì sao?
Bộ Y tế (Santé/ Health Canada) không mấy quan tâm đến vấn đề plastic cho lắm vì lẽ chưa có báo cáo cụ thể nào nói lên hiểm họa cấp thời của plastic cả.
Tuy vậy vẫn có một số nhà sản xuất vật liệu plastic như Dow Brands (Saran wrap, Handi wrap, Strech’n seal) nhằm mục đích quảng cáo, đã cẩn thận cho ghi chú thêm cách sử dụng an toàn trên sản phẩm của họ bán ra. Chẳng hạn như đối với hiệu Saran Wrap, chúng ta thấy có ghi câu: dùng để bịt thức ăn lúc hâm nóng trong lò vi ba trong một thời gian lâu dài ở nhiệt độ cao!
Hiệu Handi Wrap thì có ghi câu: chỉ được sử dụng để hâm nóng trong một thời gian ngắn mà thôi!
Và Strech’n Seal thì: không được đem dùng trong lò vi ba!
Cũng có những hiệu khác chỉ nêu những câu chung chung như: rất hữu ích, tiện lợi và lý tưởng cho lò vi ba!
Tại Quebec có 9 hiệu màng nhựa có mang câu chỉ dẫn đặc biệt, chẳng hạn như: có thể dùng cho lò vi ba (aussi pour micro onde, microwaveable).
Câu này do hiệp hội các nhà sản xuất hàng bách hóa (Grocery Products Manufacturers of Canada) tự đặt ra chớ không có điều lệ nào của chánh phủ quy định hết.Nên cẩn thận!
Hiện tượng di chuyển plastic còn rất mới mẻ, chưa rõ rệt cho lắm. Người thì nói nguy hiểm, người thì nói không. Nếu chất plastic thật sự có hại thì cũng cần hội thêm nhiều yếu tố khác nữa mới có thể ảnh hưởng thật sự đến sức khỏe con người, chẳng hạn như phải ăn thường xuyên trong một thời gian thật lâu dài. Thôi thì tốt hơn hết là chúng ta nên cẩn thận và đề phòng:
1- Chỉ sử dụng loại vật dụng plastic nào có ghi chú câu: For Microwave use, Microwave safe, Microwaveable, Aussi pour Four à Micro Onde, v.v…
Tuyệt đối không sử dụng lại các lon, hộp cũ đã được dùng để đựng các thực phẩm lạnh như hộp đựng tàu hũ, hộp bơ, hộp margarine, hủ đựng yogurt, hộp cà rem, v.v… để đựng thức ăn và đem hâm nóng trong lò vi ba. Ở nhiệt độ cao, chúng sẽ bị méo mó, tiết ra mùi hôi lạ thường và đồng thời cũng tiết ra những chất nguy hại cho sức khỏe nữa.
2- Mỗi khi cất vào tủ lạnh cũng vậy, nên tránh có sự tiếp xúc trực tiếp giữa màng nhựa với thức ăn, đặc biệt là với những món có chứa nhiều dầu mỡ.
3- Nhớ gỡ bỏ màng nhựa bịt thức ăn mỗi khi đem hâm nóng trong lò vi ba. Nếu muốn giữ màng này lại thì phải chừa hở một khoảng cách độ 2.5cm trên mặt thức ăn, và nên để hở một góc cho hơi nước dễ bốc ra ngoài.
4- Không nên hâm nóng trong lò vi ba các vật liệu bằng chất styrofoam, là chất liệu xốp nhẹ mà có người thường hay gọi là “mốp”. Hộp bằng styrofoam sẽ bị móp méo, bốc mùi hôi khó chịu và thải ra chất styrene không tốt cho sức khỏe.
5- Trước khi làm tan đông (defrost) thịt trong lò vi ba, nhớ gỡ bỏ màng nhựa cũng như vỉ đựng bằng styrofoam ra.
6- Không nên bỏ các loại rau cải như broccoli, bông cải trắng, v.v… vào bao sandwich bag để đem hâm nóng trong lò vi ba.* Trong trang nhà của Hội Dược Sĩ VN tại Hoa Kỳ, mục Giải Đáp Thắc Mắc, DS Trần Đức Hiếu có nói về vấn đề nầy.
Question: Ông Quang ơi! Nếu có thể được xin ông viết cho một bài về việc sử dụng những cup và hộp bằng foam để đựng thức ăn, có nguy hại gì cho sức khỏe không, vì tôi mới có một người khách hàng cho biết rằng cô ta đi mua cá kho ‘Food To Go’, mang về nhà để vào microoven hâm nóng, cup foam bị chảy dính vào đồ ăn, nhưng cô ấy vẫn mang ra ăn, vài ngày sau thấy đau bụng, đi bác sĩ cho uống Donnatal không hết đau, gọi điện thoại đến nhà thuốc hỏi ý kiến xem có gì nguy hiểm đến tính mạng không, tôi bèn nghĩ tới ông, xin cho biết ý kiến. Cám ơn nhiều – Trần Đức Hiếu
Trả lời:
Tại Hoa Kỳ, sử dụng các loại cup hoặc hộp xốp (styrofoam) đựng thực phẩm (kiểu Food To Go) rồi đem hâm nóng trong microwave oven cũng không có gì phải đáng ngại lắm. Một số người có thể bị nhạy cảm với những nồng độ nhỏ styrene, bị nhức đầu, chóng mặt, xót ruột, nôn mửa, mệt mỏi đôi chút…
Xài đồ đựng bằng styrofoam có bị cancer không? Không chắc lắm!Kết luận
Phải chăng đây là mặt trái của tiến bộ khoa học?
Hình như ngày nay các trường hợp bị ung thư xuất hiện nhiều hơn ngày xưa. Có lẽ đúng vậy, nhưng cũng có thể là nhờ vào các phát minh không ngừng của khoa học mà các phương pháp chẩn đoán bệnh cũng chính xác hơn ngày xưa, lại nữa con người cũng có khuynh hướng sống lâu hơn nên bệnh ung thư càng dễ được phát hiện ra.
Năm 2013, tại Canada, bệnh ung thư là nguyên nhân tử vong đứng hàng đầu.
Thỉnh thoảng, những tin giựt gân loại này thường được tung ra làm mọi người hoang mang lo ngại.
Đúng hay sai? Không ai dám khẳng định trả lời một cách chính xác được, nhưng rồi dần dần chúng ta cũng phải quên nó đi và tiếp tục cuộc sống bình thường mà thôi.Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Montreal, 2014

Khả năng song ngữ giúp não bộ nhanh nhạy hơn

Não của người nói hai thứ tiếng làm việc hiệu quả hơn, bà cho biết, bởi vì họ có khả năng kiểm soát mang tính áp chế tốt hơn, liên tục lọc ra những từ không liên quan.

Những người có thể nói thành thạo nhiều hơn một ngôn ngữ xử lý thông tin dễ dàng hơn so với những người chỉ biết một ngôn ngữ.

Nhà nghiên cứu Viorica Marian của Khoa Truyền thông thuộc Trường Đại học Northwestern giải thích rằng đó là bởi vì não bộ song ngữ liên tục lựa chọn ngôn ngữ nào thì sử dụng và ngôn ngữ nào thì bỏ qua.

Bà Marian đề xuất khái niệm mà bà gọi là đồng kích hoạt vào năm 1999. Nghiên cứu mới của bà, đăng trên chuyên san Brain and Language, sử dụng hình ảnh chụp cộng hưởng từ chức năng để kiểm tra tính xác đáng của khái niệm này. Tình nguyện viên thực hiện những bài tập nhận dạng từ ngữ. Bằng cách theo dõi lưu lượng máu trong khi họ làm việc này – một phương pháp đo xem não bộ hoạt động nhiều tới mức nào – bà Marian nhận thấy những người nói một thứ tiếng phải làm việc nhiều hơn để xác định những từ chính xác.

Não của người nói hai thứ tiếng làm việc hiệu quả hơn, bà cho biết, bởi vì họ có khả năng kiểm soát mang tính áp chế tốt hơn, liên tục lọc ra những từ không liên quan. “Sử dụng một ngôn ngữ khác cho não bộ một dạng luyện tập nội sinh,” nhà nghiên cứu Marian nói.

Biến tế bào thành thiết bị ghi chép sinh học

46 nhiễm sắc thể của con người, nơi AND tồn tại và hoạt động.

Đời sống của một tế bào sống không tẻ nhạt như chúng ta nghĩ. Bây giờ các nhà khoa học nói rằng họ có một công cụ có thể ghi lại và cho xem lại ‘những ký ức’ của tế bào về những hiện tượng nó trải qua gần đây.

Theo tạp chí trực tuyến Science, các nhà nghiên cứu của Đại học Boston và Học viện Công nghệ Massachusetts cho biết họ đã tìm cách biến những sợi phân tử, được gọi là ADN, bên trong một tế bào sống, thành một thiết bị ghi chép sinh học. Một tín hiệu – chẳng hạn như sự hiện diện của một chất hóa học – làm thay đổi ADN. Thậm chí sau khi tế bào chết đi, các nhà khoa học có thể tìm thấy đột biến và xác định cường độ và thời gian của tín hiệu.

Trước đây, các nhà khoa học đã có thể cho ADN của tế bào ghi lại một sự kiện duy nhất, bằng cách cho nó tiếp xúc với một tác nhân kích thích để kích hoạt hoặc đình chỉ sản xuất một loại protein nhất định. Nhưng làm như vậy không hé lộ thêm thông tin nào về sự kiện này, và dữ liệu bị mất khi tế bào chết đi.

Phương pháp mới sử dụng các sợi ADN để cho phép các nhà khoa học cấy và sau đó lấy lại thông tin về một chuỗi những sự kiện, chẳng hạn như làm thế nào tế bào phát triển và thay đổi và nó đã tiếp xúc với tác nhân kích thích nào.

Các nhà khoa học hy vọng cuối cùng họ sẽ có thể sử dụng tế bào sống như một loại cảm biến cụ thể có khả năng thu thập và lưu trữ dữ liệu về những thay đổi trong môi trường cận kề.

14 lý do nên ăn khoai lang hàng ngày

Thu Hiền –

Khoai lang có vị ngọt nhưng không làm tăng đường huyết hay tăng cân. Protein trong khoai lang rất đặc biệt do khả năng ức chế ung thư ruột kết và trực tràng.

Khoai lang là thực phẩm phổ biến, hữu ích cho sức khỏe con người do chứa nhiều chất xơ, carotene, các vitamin và chất chống oxy hóa…

Dưới đây là những lý do các bà nội trợ không nên bỏ qua loại củ tuyệt vời này trong những bữa ăn của gia đình:

1. Khoai lang có vị ngọt nhưng không làm tăng lượng đường huyết, mệt mỏi hay tăng cân. Đường tự nhiên trong khoai lang sẽ từ từ thẩm thấu vào máu, giúp cân bằng nguồn năng lượng cho cơ thể.

2. Khoai lang là nguồn cung cấp chất xơ rất tốt, giúp duy trì đường huyết ở mức cân bằng.

3. Cứ 100 g khoai lang nghiền cung cấp 86 calo, thấp hơn nhiều so với mức 118 calo trong 100g củ từ.

4. Khoai lang là thực phẩm giàu protein. Protein trong khoai lang rất đặc biệt do khả năng ức chế ung thư ruột kết và trực tràng ở người. Hàm lượng protein trong khoai lang càng cao thì khả năng ức chế hoạt động của tế bào ung thư càng lớn.

5. Hàm lượng vitamin B6 cao chứa trong khoai lang làm giảm homocysteine trong cơ thể. Homocysteine có liên quan đến các bệnh lý thoái hóa và tim mạch. Nồng độ homocysteine trong máu cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.

6. Khoai lang là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, giúp ngăn ngừa cảm lạnh và virus cúm. Đồng thời, vitamin C cũng rất cần thiết cho xương và răng, tốt cho hệ tiêu hóa và quá trình hình thành các tế bào máu. Ngoài ra, vitamin C còn góp phần chữa lành vết thương, tạo ra collagen giữ cho làn da luôn tươi trẻ, giảm stress và bảo vệ cơ thể khỏi những độc tố có nguy cơ gây ung thư cao.

7. Vitamin D trong khoai lang có tác dụng hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng cường sức khoẻ tổng quát. Vitamin D góp phần giữ cho hệ xương, tim mạch, thần kinh, răng, da và tuyến giáp khỏe mạnh.

8. Vi chất sắt trong khoai lang cung cấp năng lượng cho cơ thể, giảm stress, thúc đẩy sản xuất hồng cầu, bạch cầu, tăng cường miễn dịch và chuyển hoá protein.

9. Khoai lang cũng là nguồn cung cấp magie rất tốt. Magie không những là khoáng chất quan trọng chống căng thẳng mà còn có ý nghĩa then chốt cho sự phát triển khỏe mạnh của cơ xương, tim mạch và các chức năng thần kinh.

10. Kali là chất điện ly quan trọng giúp kiểm soát nhịp tim và các tín hiệu thần kinh. Cũng như các chất điện ly khác, kali đảm nhiệm nhiều chức năng thiết yếu trong đó có thư giãn co thắt cơ, giảm sưng, bảo vệ và kiểm soát hoạt động của thận. Khoai lang chính là nguồn cung cấp kali tuyệt vời mà bạn không thể bỏ qua.

11. Màu cam trên vỏ khoai lang là dấu hiệu cho thấy mức carotene rất cao của loại củ này. Nhóm chất carotene giúp tăng thị lực, thúc đẩy hệ miễn dịch, chống oxy hóa và ngăn ngừa lão hóa. Một nghiên cứu do ĐH Harvard (Mỹ) thực hiện trên 124.000 người cho thấy, những người tiêu thụ thức ăn giàu carotene trong các bữa ăn thường xuyên của mình giảm tới hơn 32% nguy cơ ung thư phổi.

Ngoài ra, những phụ nữ có nồng độ carotene cao nhất có nguy cơ tái phát ung thư vú thấp nhất. Đây là kết luận được các nhà khoa học từ WHEL (Women’s Healthy Eating and Living) đưa ra sau khi tiến hành nghiên cứu trên những phụ nữ hoàn tất giai đoạn đầu điều trị căn bệnh này.

12. Beta carotene là tiền chất của vitamin A trong cơ thể người. Vitamin A duy trì đôi mắt sáng và làn da khỏe mạnh. Đồng thời, beta caroten được chứng minh là có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây ung thư. Đây cũng là một dưỡng chất dồi dào trong khoai lang.

13. Mới đây, các nhà khoa học đã khám phá ra nhóm chất dinh dưỡng trong khoai lang có tên là batatoside có khả năng chống lại các đặc tính của vi khuẩn và nấm.

14. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, chất cyanidins và peonidins trong khoai lang có thể giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của kim loại nặng tới sức khỏe con người.

Người Việt toàn thế giới: Viêm Gan và Ung Thư Gan

Bác sĩ Nguyễn Bích Liên –

Là một bác sĩ chuyên về ung thư, tôi phải đối diện và chiến đấu với sự chết hằng ngày. Có nhiều khi thắng trận, nhưng phải thành thật mà nói là rất nhiều khi thua. Có những trường hợp thua mà tôi không buồn gì lắm vì tuy cuối cùng thua trận nhưng mình đã kéo dài thêm sự sống cho bệnh nhân một cách có ý nghĩa. Chuyện làm tôi buồn khổ nhất là mình đành bó tay vì khi bệnh nhân đến gặp, bệnh đã đến thời kỳ “hết thuốc chữa”. Lại càng đau đớn hơn khi bệnh nhân là một em bé, một thanh niên hay thiếu nữ, hay một ngưòi trung niên còn đang tràn trề nhựa sống. Vì tôi biết rằng những bệnh có thể ngừa được, hay ít ra có thể truy tầm ra sớm và chữa lành được. Thế mà…

Một trong những bệnh ung thư làm tôi quan tâm nhất là bệnh ung thư gan. Đây là bệnh gây ra cái chết vì ung thư đứng hàng thứ hai cho nam giới người Việt nói riêng và người Đông Nam Á nói chung, chỉ sau ung thư phổi. Hơn nữa, người bệnh thường là những thanh niên hay trung niên đang ở vào giai đoạn sung mãn và thường đang, hay sẽ là rường cột cuả gia đình, xã hội và đất nước. Năm ngoái, một thanh niên người Việt vào bệnh viện vì tự nhiên bị đau bụng bất thình lình. Các bác sĩ khám phá ra là gan cuả anh đã bị nhiễm siêu vi viêm gan B và anh đã bị ung thư gan ở thời kỳ cuối cùng. Anh đã không hề biết là anh đã bị siêu vi viêm gan B. Thanh niên này mới có 27 tuổi, vừa học xong đại học và đang nghĩ đến chuyện kết hôn. Anh đã chết không đầy ba tháng sau khi tìm ra bệnh. Đây không phải là một chuyện hiếm hoi, mà là điều rất thường thấy ở cộng đồng Á Châu. Bệnh thường được phát hiện một cách bất thình lình, không có dấu hiệu gì báo trước. Và khi tìm ra thì đã quá trễ.

Một bác sĩ người gốc Trung Hoa tên Mark Lim ở San Francisco mới 30 tuổi, vừa ra trường, chưa kịp nghĩ đến gia đình vợ con, bị đau bụng dữ dội, tưởng là mình bị loét bao tử vì làm việc quá độ. Nhưng không, anh đã bị ung thư gan khắp cả hai bên lá gan và anh đã mất không lâu sau đó. Bốn năm trước, anh đã được cho biết là anh bị viêm gan B, nhưng các bác sĩ điều trị nơi anh đang học y khoa bảo anh đừng lo vì viêm gan còn ở trạng thái “carrier” (nôm na là “ngủ”), và anh không cần phải truy tầm ung thư gan cho đến khi anh ở tuổi 50 hay 60. Những lời khuyên này có thể đúng cho người da trắng bị bệnh gan vì uống rượu hay mới bị viêm gan C, nhưng không đúng cho người Á Châu. Các bác sĩ cuả bác sĩ Mark Lim, và ngay Mark, chính mình là một bác sĩ, đã không biết là đang có một trận dịch ung thư gan gây ra bởi siêu vi B trong những thanh niên gốc Á. Và họ cũng không biết là người gốc Á có cơ hội bị chết vì ung thư gan cao hơn người da trắng gấp 10 lần.

Treating lung and liver cancers

Taị sao như vậy? Tại sao bác sĩ Mark Lim, người đã học ra bác sĩ từ một trường đại học y khoa nổi tiếng, và các ông thầy của anh, đã không biết gì về những dữ kiện này? Bác sĩ Samuel So, giám đốc Trung Tâm Bệnh Gan Á Châu taị đại học Stanford, giải thích như sau: “Chỉ trong một thế giới y khoa hoàn toàn lệ thuộc vào khuôn thuớc cuả người da trắng trong việc chẩn bệnh và chữa bệnh, mới có thể có sự sai biệt về sức khoẻ nhiều như vậy”. Nói một cách rõ ràng hơn, những nghiên cứu và quan tâm về các vấn đề y tế cuả người Á Châu có rất ít. Các cơ quan chính quyền cũng như dư luận toàn quốc không quan tâm đến, vì những cuộc nghiên cứu y khoa tại Mỹ hay Âu Châu thường chỉ có sự tham dự của người da trắng. Vì người da trắng ít bị viêm gan và ung thư gan, đây không phải là quan tâm hàng đầu của họ. Người Á Châu thì hoặc không biết hay không quan tâm đến và thờ ơ không muốn biết, nếu chính họ chưa bị mắc phải. Người Á Châu còn có khuynh hướng sợ sệt hay bảo thủ, không muốn tham gia vào các cuộc nghiên cứu để tìm thêm về bệnh, hay các phương pháp chẩn bệnh, trị liệu mới. Do đó, nếu người da trắng không tìm hiểu hay nghiên cứu thì chúng ta cũng đành thúc thủ vậy. Những cách suy nghĩ và thái độ tiêu cực này cần được thay đổi, càng sớm càng tốt.

Ta có thể làm được gì?

Những điều cần biết về bệnh viêm gan B và ung thư gan:

1. Tỉ lệ bị viêm gan B và C ở người Việt và Á châu rất cao. Tỉ lệ cuả B là 16% và cuả C là 10%. Có thể cao hơn vì nhiều người không thử.

2. Đàn ông Việt Nam có tỉ lệ bị ung thư gan cao nhất ở Hoa Kỳ, gấp 13 lần người Mỹ trắng. (Người gốc Đại Hàn gấp 8 lần và người gốc Hoa gấp 6 lần)

3. Nguyên nhân chính gây ra ung thư gan ở người Á Châu là viêm gan B. Với viêm gan B, người bệnh có thể bị ung thư gan khi gan chưa bị chai, và ngay cả khi thử máu không thấy có dấu hiệu siêu vi B đang hoạt động
.
4. Viêm gan B cũng gây ra cái chết vì chai gan hay viêm gan cấp tính.

5. Những người bị nhiễm viêm gan B khi còn thơ ấu hay lúc lọt lòng mẹ, có tỷ lệ bị ung thư gan rất cao, đến 40% và có thể ở tuổi rất trẻ như hai trường hợp kể trên.

6. Hiện thời có thuốc để chữa viêm gan B. Tuy nhiên hiệu quả chữa lành cuả các thuốc này còn thấp, chỉ dưới 20%. Do đó, nhiều thuốc mới đang được thí nghiệm.

7. Chích ngừa viêm gan B nếu chưa bị mắc bệnh là cách tốt nhất để ngừa chứng hư gan vì siêu vi B và ung thư gan.

8. Các trẻ em sinh ở Mỹ trong vòng 20 năm qua đều đã được chích ngừa viêm gan B. Ngoài ra trẻ em vào lớp Bảy cũng phải được chích ngừa cho siêu vi B. Tuy nhiên, còn rất nhiều trẻ em chưa được chích ngừa.

9. Viêm gan C thường có tính cách mãn tính và thường 20 đến 30 năm sau mới gây ra bệnh nặng như chai gan, ung thư hay hư gan.

10. Ngưòi bị viêm gan C cũng dễ bị ung thư gan, nhưng thường thì phải bị chai gan trước khi trở thành ung thư gan.

11. Cũng có thuốc chữa bệnh viêm gan C, phải dùng cả thuốc uống và thuốc chích và cơ hội chữa bệnh khoảng 50%.

12. Chưa có thuốc chích ngưà cho viêm gan C

13. Cả viêm gan B và C đều truyền đi qua sự đụng chạm về máu như truyền máu, sử dụng kim chích, dùng dao cạo râu, bàn chải đánh răng, v.v cuả ngưòi bệnh. Sự giao hợp cũng có thể làm lây bệnh viêm gan B và C từ người này qua người khác. Truyền máu ở nước Mỹ rất an toàn trong vấn đề này vì tất cả máu đều đã được thử siêu vi viêm gan B, C và HIV

14. Ăn cùng mâm cùng dĩa không bị lây viêm gan B hay C, nhưng có thể làm lây viêm gan A là một loại viêm gan thường nhẹ và thường không gây những hậu quả tai hại về sau. Tuy nhiên, nếu bị lây bệnh này sau khi đã bị viêm gan B hay C thì gan có thể sẽ bị yếu đi nhiều và gây thêm thương tích cho gan.

15. Uống rượu khi đã bị viêm gan B hay C có thể làm gan yếu hơn, gia tăng cơ hội bị chai gan hơn, và gia tăng cơ hội bị ung thư gan hơn. Vì vậy, nếu muốn uống rượu, xin chỉ uống vừa phải nếu gan cuả quý vị tốt và không bị nhiễm siêu vi B hoặc C hay một bệnh gan nào khác. Nếu bị bệnh gan, nhất là nếu bị siêu vi B hay C, xin tuyệt đối đừng uống rượu. Quý vị nên biết là nguyên nhân gây chai gan và ung thư gan nhiều nhất cho những người không bị siêu vi gan B hay C là rượu.

Những điều nên làm:

16. Tất cả mọi người Á châu nên được thử máu để xem có bị viêm gan B hay C không. Ngoài ra cũng nên thử xem đã được miễn nhiễm viêm gan A và B hay chưa. Xin hỏi bác sĩ cuả quý vị để thử ngay nếu chưa thử bao giờ.

17. Nếu kết quả thử máu có Hepatitis B surface antigen HBsAg (dương tính) (positive), quý vị cần thử lại sáu tháng sau. Nếu vẫn dương tính, quý vị đã bị viêm gan B.

18. Trong trường hợp này, quý vị cần được theo dõi chức năng gan, lượng AFP (alpha-fetoprotein) trong máu mỗi sáu tháng, và siêu âm gan mỗi một năm để truy tầm ung thư gan. Quý vị cũng nên gặp bác sĩ chuyên môn về gan để xem có cần chữa bệnh viêm gan B hay chưa.

19. Nếu không có HBsAg (âm tính), tức là chưa mắc bệnh, thì phải xem Hepatitis B antibody tức HbsAb xem có đủ cao hay không. Nếu trên 10, có nghiã là bạn đã được miễn nhiễm. Nếu âm tính hay thấp hơn 10, bạn cần được chích ngừa viêm gan B.

20. Với viêm gan C, nếu có Hepatitis C antibody tức HCV Ab dương tính, quý vị có lẽ đã bị viêm gan C, chứ không có nghiã là quý vị đã được miễn nhiễm đâu. Nên đi gặp bác sĩ chuyên khoa gan ngay để thử nghiệm xem lượng vi khuẩn có cao không, chức năng gan còn tốt không và quý vị có phải chữa trị hay không vào lúc này.

21. Nếu đã bị chai gan vì bất cứ lý do nào, qúy vị cần được theo dõi kỹ và được truy tầm ung thư gan với lượng AFP (alpha-fetoprotein) trong máu mỗi sáu tháng, và siêu âm gan mỗi năm một lần dù cho quý vị không có triệu chứng gì cả.

22. Nếu máu không có lượng kháng thể IGG hay Total Antibody cuả viêm gan A, thì quý vị chưa được miễn nhiễm viêm gan A và nên nghĩ đến chuyện chích ngưà, nhất là nếu quý vị đã bị viêm gan B hay C, để bảo vệ gan không bị hư haị thêm trong trường hợp nhiễm thêm viêm gan A. Cũng nên chích ngừa nếu qúy vị đi đến vùng có dịch như Việt Nam hay Mexico chẳng hạn.

23. Nên nhớ: chưa có thuốc chích ngưà viêm gan C. Do đó, nếu quý vị đã miễn nhiễm siêu vi A va B, quý vị vẫn có thể bị nhiễm siêu vi C. Xin tránh những hành động có thể gây ra sự truyền nhiễm qua đường máu từ người này qua người khác như dùng kim chích, bàn chải đánh răng, dao cạo chung. Hãy dùng kim mới khi đi xâm mình, châm cứu, hay lễ giác, và dùng đồng xu mới và riêng cho từng người để cạo gió.

24. Hãy xử dụng bao cao su khi giao hợp hay các biện pháp an toàn khác như tránh quan hệ tình dục với nhiều người.

25. Tránh uống rượu. Nếu đã bị viêm gan B hay C rồi thì tuyệt đối không uống rượu.

26. Hãy nhắc nhở con em về những điều trên và loan truyền những tin tức này cho những người khác.

27. Hãy hăng hái tham gia vào những công trình nghiên cứu y khoa nếu hội đủ điều kiện.

Mọi chi tiết về các hoạt động của Hội Ung Thư Việt Mỹ xin liên lạc tại số (714) 751-5805) hoặc trang web http://www.ungthu.org/

Thuốc điều trị HIV/AIDS

Các nhà khoa học Nga từ Novosibirsk tuyên bố họ đã tiến tới giai đoạn thứ hai trong thử nghiệm lâm sàng vắc-xin chống HIV và AIDS.

Giai đoạn thứ hai liên quan đến việc nghiên cứu các tính chất của thuốc đối với người. Trong khi đó, ở Nga, việc điều chế thuốc chữa bệnh AIDS còn được tiến hành ở hai thành phố khác là Moskva và St. Petersburg.

Ở Nga, trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được ghi nhận vào năm 1986. Sau 12 năm, căn bệnh này gần như đã xuất hiện trên toàn bộ lãnh thổ Nga. Vào đầu năm nay, ở Nga đã có khoảng 800.000 ca HIV dương tính.

Vào giữa năm 1990, các nhà khoa học Nga đã nghĩ đến việc chế tạo vắc-xin chống HIV. Công việc này được phát triển tại ba trung tâm nghiên cứu ở Moskva, St. Petersburg và thành phố Novosibirsk ở Siberia.
Thử nghiệm vắc-xin chống HIV/AIDS

Tất cả ba loại vắc-xin đã hoàn thành giai đoạn thử nghiệm ban đầu. Trong khuôn khổ các thử nghiệm đó, các chuyên gia tìm ra loại thuốc an toàn nhất cho sức khỏe con người. Vắc-xin đầu tiên được thử nghiệm giai đoạn hai, đang kiểm tra hiệu quả điều trị là loại vắc-xin được phát triển tại St Petersburg. Việc thử nghiệm vắc-xin này đang được tiến hành tại bảy thành phố nước Nga. Nhóm đối tượng gồm 60 người được tiêm vắc-xin bốn lần trong những thời gian nhất định. Các nhà khoa học hứa hẹn đến cuối năm tới sẽ biết kết quả chính xác, liệu DNK-4 có thể dùng làm thuốc chữa HIV và AIDS hay không.

Loại vắc-xin phát triển ở Moskva trong giai đoạn thử nghiệm đầu tiên đã thể hiện một trong những kết quả tốt nhất thế giới. Các nhà khoa học đã tạo ra vắc-xin này bằng kỹ thuật đặc biệt đã từng áp dụng cho các loại vắc-xin chống cúm và các virus khác. Trái ngược với loại vắc-xin thông thường, chế phẩm này chỉ có hai phân tử. Đó là protein virus và immunostimulant. Sự kết hợp này cho một hiệu ứng mạnh mẽ hơn nhiều so với loại vắc-xin truyền thống và không gây ra tác dụng phụ. Ví dụ, dựa trên nguyên tắc này, vắc-xin cúm đã được sử dụng thành công trong nhiều năm ở Nga.

Gần đây, các nhà khoa học Novosibirsk tuyên bố họ đã sẵn sàng thử nghiệm trên người loại vắc xin chống HIV và AIDS. Các nhà phát triển cho rằng vắc-xin của họ là loại hiện đại nhất trên thế giới. Để thử nghiệm, các chuyên gia cần có khoảng 60 tình nguyện viên và bệnh nhân AIDS được điều trị bằng thuốc kháng virus. Các nhà khoa học phải tìm hiểu xem liệu có thể dùng loại thuốc này để điều trị những người đã bị nhiễm bệnh và để chống HIV lây lan hay không.

20 năm nữa sẽ có nguồn năng lượng vĩnh cửu

Trong bối cảnh các nguồn năng lượng hóa thạch đang ngày càng cạn kiệt, còn các nhà máy điện hạt nhân đang bị đặt dấu hỏi về độ an toàn, thì nhu cầu về những nguồn năng lượng mới đang ngày càng trở nên cấp thiết. Mới đây, một hãng chế tạo vũ khí của Mỹ cho biết họ có thể tạo ra được nguồn năng lượng sạch vô tận trong vòng 20 năm nữa.

Hiện chúng ta đã có các nguồn năng lượng thay thế cho nhiên liệu hóa thạch như gió, Mặt Trời …, nhưng tất cả đều chưa được áp dụng rộng rãi do không có tính kinh tế. Tuy nhiên, lời giải cho bài toán hóc búa này có lẽ sắp được tìm ra bởi Lockheed Martin – hãng chế tạo máy bay, vũ khí, tên lửa, vệ tinh và công nghệ quốc phòng hàng đầu của Mỹ – với phát minh Lò phản ứng Nhiệt hạch mini (Compact Fusion Reactor).

Một chút kiến thức vật lý cho những ai chưa biết về loại năng lượng này: Phản ứng nhiệt hạch là quá trình hai hạt nhân nguyên tử nhẹ kết hợp với nhau tạo thành một hạt nhân mới nặng hơn, đồng thời giải phóng ra năng lượng. Quá trình này trái ngược với phản ứng phân hạch trong các lò phản ứng tại các nhà máy điện hạt nhân hiện nay, và nó cũng an toàn hơn rất nhiều do không tạo ra chất thải phóng xạ.

Hơn nữa, theo lý thuyết, lò phản ứng nhiệt hạch có thể được thu gọn đến mức đủ nhỏ để cung cấp năng lượng vĩnh cửu cho một chiếc máy bay, khiến cho nó sẽ không bao giờ phải hạ cánh để tiếp nhiên liệu nữa!

Một nhóm các nhà khoa học của Lockheed Martin, dẫn đầu bởi giáo sư Thomas McGuire, đã góp nhặt những kiến thức thu được từ các thử nghiệm nhiệt hạch trước đây, để tạo nên một nguyên mẫu chỉ nhỏ bằng 10% kích thước của các lò phản ứng nhiệt hạch từng được tạo ra (mẫu lò mới có kích thước bằng một động cơ phản lực). Giáo sư McGuire tin rằng Lockheed Martin sẽ có thể hoàn thiện nguyên mẫu này vào năm 2020, đồng thời kết nối lò phản ứng này vào hệ thống hạ tầng điện lưới để góp phần làm giảm lượng khí thải cacbon và đảm bảo được vấn đề “an ninh năng lượng” của Hoa Kỳ.

Đèn LED xanh dương đoạt Nobel 2014 quan trọng thế nào?

Khi ứng dụng của đèn LED đã trở nên thông dụng, hẳn không nhiều người hiểu rằng, sự ra đời của đèn LED xanh dương có ý nghĩa như thế nào.

Thông cáo của Ủy ban Nobel Thụy Điển về Giải Nobel Vật lý 2014 ngày hôm qua, 7/10 đã khẳng định rằng, việc phát minh ra đèn LED xanh dương của 3 nhà khoa học Nhật Bản là một cuộc cách mạng trong công nghệ chiếu sáng.
Ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý năm 2014.

“Họ đã tạo nên một cuộc cách mạng. Họ đã thành công khi những người khác thất bại. Bóng đèn sợi đốt đã thắp sáng thế kỷ 20, còn thế kỷ 21 sẽ được thắp sáng bởi bóng đèn LED”, thông cáo viết.

Cuộc “cách mạng” mà Ủy ban Nobel nhắc đến, thực chất bắt đầu từ hơn 20 năm trước.

LED là từ viết tắt của Light Emitting Diode, có nghĩa là điốt phát quang, là các điốt có khả năng phát ra ánh sáng hay tia hồng ngoại, tử ngoại. Cũng giống như điốt, LED được cấu tạo từ một khối bán dẫn loại p ghép với một khối bán dẫn loại n.

Các nhà khoa học tạo ra LED từ những năm đầu thế kỷ trước. Tuy nhiên, đến những năm 50 của thế kỷ trước thì những LED hồng ngoại đầu tiên mới được thực tế hóa.

LED đầu tiên ra ánh sáng có thể nhìn thấy là loại LED đỏ do Nick Holonyak, Jr. phát hiện vào năm 1962. Vì vậy, cho tới nay, Holonyak vẫn được coi là cha đẻ của LED. Mười năm sau đó, George Craford đã phát minh ra LED vàng đầu tiên và đã cải thiện thêm độ sáng lên 10 lần cho LED đỏ cũng như LED đỏ-cam.

Trong khi các LED màu đỏ và sau đó là LED màu xanh lá đã được tạo ra trong suốt một thời gian dài thì việc tạo ra LED màu xanh dương vẫn là một thách thức với các nhà khoa học thời bấy giờ.

Phải mất tới gần 30 năm, người ta mới vượt qua được thách thức này. Đó là vào năm 1994, khi Shuji Nakamura, làm việc tại Công ty Nichia của Nhật Bản lần đầu tiên tạo ra LED màu xanh dương.
Phát minh LED màu xanh dương đã tạo ra một cuộc cách mạng trong công nghệ chiếu sáng.

Hai công nghệ mấu chốt trong phát minh của Shuji Nakamura là cấy GaN trên lớp nền Saphia và tạo lớp bán dẫn P từ GaN (do Isamu Akasaki và H. Amano, hai nhà nghiên cứu tại Đại học Nagoya phát triển).

Việc tạo ra LED màu xanh dương có ý nghĩa cực kỳ quan trọng bởi lẽ, thiếu màu sắc này, người ta không thể tạo ra được những LED với ánh sáng màu trắng giống như ánh sáng tự nhiên của mặt trời.

Ánh sáng màu trắng trong tự nhiên mà chúng ta nhìn thấy thực chất là sự pha trộn của tất cả các ánh sáng đơn sắc. Mắt người chỉ nhạy cảm với ba vùng quang phổ (gần tương ứng với vùng màu da cam, xanh lá cây và xanh lam trên quang phổ), do vậy, chỉ khi tạo được các LED màu xanh dương, một trong 3 màu gốc, người ta mới có thể tạo ra được ánh sáng màu trắng.

Sự ra đời của LED xanh dương cùng với phát minh về LED hiệu suất cao một năm sau đó đã chính thức tạo ra LED màu trắng. Cũng bắt đầu từ đây, các điốt phát quang (LED) mới chính thức tạo ra sự thay đổi căn bản trong công nghệ chiếu sáng.

Ngày nay, các bóng đèn LED được ứng dụng rộng rãi trong chiếu sáng do có độ bền cao và tiết kiệm điện năng vượt trội so với bóng đèn sợi đốt truyền thống. So sánh cho thấy, các bóng đèn LED sử dụng tiết kiệm hơn 85% điện năng so với bóng đèn truyền thống.

Ngoài ra, do kích thước của LED rất nhỏ nên chúng cũng được ứng dụng rất rộng rãi trong điện tử cần độ chính xác cao, đặc biệt là màn hình hiển thị của TV và điện thoại cùng nhiều ứng dụng thực tế khác.

Cuộc triển lãm London trưng bày những tiến bộ trong kỹ thuật in ba chiều

Ngày nay, in ba chiều đã đi một bước xa so với thời gian nó có tác dụng để sản xuất các mô hình cho các nhà phẫu thuật thẩm mỹ, các kiến trúc sư và nhà sản xuất để chỉ hình dung ra sản phẩm cuối cùng.

Một kỹ thuật được gọi là in ba chiều, hay “sản xuất phụ” đã được sử dụng lâu nay để sản xuất các mô hình mẫu của các vật thể ba chiều. Một cuộc triển lãm mới khai mạc ở London hôm thứ Năm cho thấy kỹ thuật này đã tiến triển ra sao để tiết kiệm tiền bạc và thời giờ trong việc sản xuất máy móc, quần áo, xe hơi và thậm chí các bộ phận cơ thể con người, bằng cách sử dụng những người máy công nghiệp mô hình, được gọi là máy in ba chiều.

Chiếc xe hơi có thể chạy tới 320 km/h và sẵn sàng tham gia cuộc đua xe Le Mans 24 tiếng đồng hồ là kết quả của nhiều mô hình do Strakka Racing, một công ty có trụ sở ở Silverstone, bên Anh – là nơi sinh hoạt chính của môn đua xe của Anh Quốc.

Ông Dan Walmsley, kỹ sư và là đội trưởng đội đua Strakka nói:

“Xe đua là một công nghiệp có tính cạnh tranh tới mức nếu chậm đưa sản phẩm vào đường đua, thì sẽ bị tụt hậu, và một khi tụt hậu rồi thì gần như không thể theo kịp nữa.”

Cũng như nhiều đội đua xe khác, Strakka đã sử dụng việc in ba chiều các bộ phận để thử những mẫu mã và vật liệu càng nhanh càng tốt. Nhưng công ty này nay lại sản xuất các linh kiện xe hơi thực bằng cách dùng kỹ thuật in ba chiều, mà thực chất là thêm những lớp chất liệu dưới sự kiểm soát của máy điện toán để có được hình dạng như ý muốn.

Ông Walmsley giải thích:

“Vậy là chúng ta có những bộ máy khí động học trên xe như máy bay động cầu trước, hệ thống thông hơi, bộ phận bên trong. Chúng ta thấy rằng các đặc tính chất liệu mới đây đã tiến tới một điểm đủ chắc và đủ cứng và đủ nhẹ để có chức năng như một bộ phận sản xuất hoàn chỉnh trên một chiếc xe đua.”

Một nhà sản xuất Hà Lan đang khai triển những máy bay không người lái nhỏ hơn để dùng trong sinh hoạt thường nhật, như kiểm tra các đám cháy ở khác khu vực hoặc những vấn đề khác.

Ông Joost Hezemans, trưởng ban thiết kế của Aerialtronics, một nhà chế tạo máy bay không người lái, cho biết:

“Ngay lúc này, chúng tôi đang thử nghiệm thông tin liên lạc giữa các máy bay không người lái, nghĩa là một máy bay không người lái có thể nói chuyện với một máy bay không người lái khác và biết được vị trí của máy bay trong khu vực, ở giai đoạn này chúng tôi đang khai triển việc ấy. Trong tương lai, các máy bay không người lái sẽ chỉ thông minh hơn và nhỏ hơn và sẽ làm những thứ mà ta không thể tưởng tượng được.”

Các nhà sản xuất trang phục cho điện ảnh như ông Grant Pairman cũng thấy kỹ thuật này là lợi hại:

“Cách đây không lâu, nếu ta đầu tư nhiều thời gian vào việc chế tạo một mẫu mã, nếu ta phát hiện nó không thích hợp hay phải thay đổi nó hẳn đi, thì đúng là ta đi ngược lại nhiều tuần lễ làm việc. Bây giờ, ta có thể tiến hành những sự điều chỉnh đó khá nhanh.”

Các nhà thiết kế thời trang cũng đồng ý như thế. Nhưng bà Naomi Kaempfer, giám đốc sáng tạo của Stratsys, một công ty chế tạo máy in ba chiều, nói rằng sản xuất máy in ba chiều vẫn còn đang tiến triển:

“Chúng ta còn chờ xem các vật liệu được in ba chiều có được sức bền và sức mạnh mà sợi dệt may mang lại hay không. Chúng ta phải hiểu rằng in ba chiều là một kỹ thuật bổ sung nhiều lớp, và để có thể sản sinh ra sức mạnh ta thực sự cần đến một loại sợi liên lạc chạy qua suốt chất liệu.”

Kính hiển vi mới hiển thị hoạt động 3 chiều nơi tế bào

Ông Eric Betzig, một trong những nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm nay.

23.10.2014

Một loại kính hiển vi mới hiển thị hình ảnh ba chiều trong thời gian thực có thể giúp ta hiểu rõ hơn về hoạt động bên trong của sự sống.

Hơn một thế kỷ qua, các nhà khoa học nghĩ rằng họ đã đạt đến giới hạn của những gì mà họ có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi quang học. Họ đã lầm. Giải Nobel Hóa học 2014 được trao cho một công trình giúp các nhà nghiên cứu quan sát một phân tử duy nhất – nhỏ hơn 100 lần so với những gì có thể nhìn thấy bằng kính hiển vi thông thường.

Ông Eric Betzig là một trong những nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm nay. Ông là một nhà vật lý, nhà phát minh và kỹ sư làm việc tại Viện Y khoa Howard Hughes ở thành phố Ashburn, bang Virginia. Ông nói rằng kính hiển vi đưa tới giải Nobel của ông có thể cho hình ảnh độ phân giải cao, nhưng không thể xem được những tế bào đang di chuyển rất nhanh hoặc rất mỏng manh dưới ánh sáng.

Vì vậy, ông bắt đầu nghiên cứu theo một hướng khác. ông nói, “Tôi chuyển sự chú ý qua hướng cố gắng phát triển một loại kính hiển vi mà có thể mang tính chuyển hóa ở khả năng thấy được chuyển động nhanh mà không làm tổn hại tế bào, giống như kính hiển vi có độ phân giải siêu cao mang tính chuyển hóa ở khả năng nhìn được cấu trúc bên trong tế bào với độ phân giải cao” .

Ban đầu ông Betzig cố gắng sử dụng chùm ánh sáng có thể được định hình theo những cách khác nhau. Ông biến chúng thành hình ống thon dài như cây bút chì, không khác với công nghệ dùng để soi mã vạch trong siêu thị. Nhưng ánh sáng đó quá gắt và khiến các tế bào bị hư hại khi quét qua. Vì vậy ông quay sang sử dụng lớp ánh sáng siêu mỏng.

“Nó hoàn toàn không gây tổn hại gì cho tế bào,” ông nói. “Và bạn có thể lần theo nó rất nhanh chóng trong không gian ba chiều. Vì vậy bạn có thể nhìn thấy chuyển động ba chiều của các tế bào này, lên tới vài hình khối một giây hoặc, trên cơ sở từng mặt phẳng, lên tới 1.000 mặt phẳng qua các tế bào.”

Viết trên chuyên san Science, ông Betzig mô tả công trình của mình khi nghiên cứu 20 hệ thống sinh học khác nhau, gồm quá trình phát triển phôi ở giun tròn và ruồi giấm. Ông nói rằng sử dụng phương pháp này, các nhà khoa học có thể lần theo đường dẫn thần kinh hình thành các khớp thần kinh trong não, xem hoạt động của một trứng đã thụ tinh, theo dõi tiến trình những protein kết lại với nhau để sinh bệnh, hoặc dò theo các tế bào T chống nhiễm trùng. Ông cho biết:

“Chúng tôi đã có thể nhìn thấy các tế bào T tương tác với các tế bào khác ra sao một cách chi tiết trong không gian 4 chiều, ba chiều và sau đó là phim về những gì đang xảy ra.”

Ông Betzig nói những tiến bộ này cho phép các nhà khoa học ghi lại hình ảnh tế bào, mô và cơ quan bằng với đầy đủ chi tiết phức tạp ở quy mô nhỏ và độ phân giải cao:

“Với kính hiển vi này, chúng ta có một công cụ có thể liên hệ những tín hiệu phân tử mà cơ bản chỉ đạo các tế bào phân chia và hình thành sinh thể mới. Vì vậy, cơ bản là chúng tôi đi từ cấp độ phân tử đơn lẻ và nối kết lại tất cả lên tới những hệ thống đa bào và cách thức mà chúng phát triển.”

Ông Betzig hy vọng rằng kính hiển vi này sẽ giúp việc tìm hiểu được hoạt động bình thường của tế bào và những gì xảy ra ở cấp độ dưới tế bào để gây bệnh trở nên dễ dàng hơn.

Nhà máy điện mặt trời đầu tiên ở Ma Rốc bắt đầu hoạt động vào năm tới

Các tấm pin năng lượng mặt trời hứng ánh nắng để chuyển quang năng thành điện năng

.10.2014

Chính phủ Ma Rốc cho biết nhà máy điện mặt trời đầu tiên ở nước họ sẽ bắt đầu hoạt động vào năm tới. Theo tường thuật của thông tín viên Zlatica Hoke của đài VOA, Nhà máy Nour Số Một nằm trong khuôn khổ của một dự án có kinh phí nhiều tỉ đô la để thỏa mãn nhu cầu năng lượng mỗi ngày một tăng của vương quốc ở Bắc Phi này.

Ma Rốc hiện nay sử dụng than đá để đáp ứng hơn phân nửa nhu cầu năng lượng trong nước, và trong lúc nhu cầu mỗi ngày một tăng, chính phủ nước này đã bắt đầu khuyến khích người dân tìm kiếm những nguồn năng lượng sạch.
Ông Mustapha Bakkoury, Giám đốc Cơ quan Điện Mặt trời Ma Rốc phát biểu như sau:

“Chúng tôi phải tìm kiếm những nguồn năng lượng thay thế để thỏa mãn nhu cầu của Ma Rốc và nguồn tốt nhất là điện mặt trời. Đây là một loại năng lượng không tốn tiền mua, vô giới hạn, có sẵn và có rất nhiều ở Ma Rốc.”

Nhà máy điện mặt trời đầu tiên của Ma Rốc được xây gần thành phố Ouarzazate gần lối vào sa mạc.

Bộ trưởng Bộ Năng lượng, Hầm mỏ, Nước và Môi trường Ma Rốc, bà Hakima el-Haite, cho biết như sau về thành phố này:

“Ouarzazate là một thành phố bền vững về mặt môi trường với các nguồn lực về năng lượng, tái chế, khai khẩn đất đai và tiết kiệm nước. Thành phố này cũng chú trọng tới những cách thức tưới tiêu mới, sử dụng lại nước thải và chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời. Đây là một thành phố thông minh.
Nhà máy điện mặt trời Nour 1, với kinh phí 770 triệu đô la, có công suất 160 megawatt.”

Nhà máy này do Ả rập Xê-út xây dựng với sự tài trợ của Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Phi châu và Ngân hàng Đầu tư Âu châu.

Các giới chức nói rằng đây là nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới và sẽ bắt đầu hoạt động vào năm tới.

Để quảng bá cho tiềm năng của điện mặt trời ở Ma Rốc, quốc gia thiếu dầu lửa này đã tổ chức hội chợ quốc tế điện mặt trời đầu tiên. Ông Mehdi Alaoui M’Daghri, một trong những người tổ chức hội chợ, cho biết như sau.

“Chúng tôi tổ chức hội chợ này để chứng tỏ một điều là vàng ở trên trời. Mặt trời là một kho báu của đất nước chúng tôi. Chúng tôi muốn chứng tỏ điều này thông qua ba lãnh vực chính: văn hóa-nghệ thuật, khoa học-kỹ thuật, và kiến thức-khám phá.”

Theo kế hoạch, Ma Rốc sẽ chi tiêu khoảng 9 tỉ đô la để xây dựng tổng cộng 5 nhà máy điện mặt trời vào năm 2020 với tổng công suất 2.000 megawatt. Các giới chức ở đây hy vọng sản xuất đủ năng lượng sạch để dùng trong nước và xuất khẩu sang một số nước láng giềng ở Âu châu.

K28/TVBQGVN

Khoa Học Và Đời Sống – Phần 1

Cách đơn giản để đuổi gián, muỗi, kiến mà không phải giết chúng

Khối lạ trong vú (Breast masses)

U nang vú

Khối đặc trong vú

CDC: Người sống sót sau Ebola có thể lây nhiễm qua đường tình dục

Viêm màng gân lót bàn chân

PHÁT MINH KHOA HỌC TỪ BẮT CHƯỚC THIÊN NHIÊN

Trần-Đăng Hồng, PhD

Cách phân biệt và chọn nấm linh chi tốt

Nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới

Mỹ chuyển thành công tế bào già thành tế bào trẻ

Những động vật có thể biến mất vĩnh viễn từ nay

Tìm thấy túi dụng cụ của người đầu tiên lên Mặt Trăng

Mùi có thể gợi lại những ký ức đã mất

Ở TQ có giống người ‘chưa ai từng biết’?

Những loại thực phẩm nên dùng khi bị bệnh

Tình Bằng Hữu – Bạn Già

Xúc tuyết trong mùa đông có thễ làm hại tim

Tại một hòn đảo ở Hy Lạp, khi những cư dân “quên” chết!

Tình dục làm giảm chứng nhức đầu thống ( migraine headache)

Cẩn thận với hộp xốp và nhựa đựng thức ăn

Khả năng song ngữ giúp não bộ nhanh nhạy hơn

Biến tế bào thành thiết bị ghi chép sinh học

14 lý do nên ăn khoai lang hàng ngày

Người Việt toàn thế giới: Viêm Gan và Ung Thư Gan

Những điều cần biết về bệnh viêm gan B và ung thư gan:

Những điều nên làm:

Thuốc điều trị HIV/AIDS

20 năm nữa sẽ có nguồn năng lượng vĩnh cửu

Đèn LED xanh dương đoạt Nobel 2014 quan trọng thế nào?

Cuộc triển lãm London trưng bày những tiến bộ trong kỹ thuật in ba chiều

Kính hiển vi mới hiển thị hoạt động 3 chiều nơi tế bào

Nhà máy điện mặt trời đầu tiên ở Ma Rốc bắt đầu hoạt động vào năm tới

Leave a Reply Cancel reply

Cách đơn giản để đuổi gián, muỗi, kiến mà không phải giết chúng

Khối lạ trong vú (Breast masses)

U nang vú

Khối đặc trong vú

CDC: Người sống sót sau Ebola có thể lây nhiễm qua đường tình dục

Viêm màng gân lót bàn chân

PHÁT MINH KHOA HỌC TỪ BẮT CHƯỚC THIÊN NHIÊN

Trần-Đăng Hồng, PhD

Cách phân biệt và chọn nấm linh chi tốt

Nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới

Mỹ chuyển thành công tế bào già thành tế bào trẻ

Những động vật có thể biến mất vĩnh viễn từ nay

Tìm thấy túi dụng cụ của người đầu tiên lên Mặt Trăng

Mùi có thể gợi lại những ký ức đã mất

Ở TQ có giống người ‘chưa ai từng biết’?

Những loại thực phẩm nên dùng khi bị bệnh

Tình Bằng Hữu – Bạn Già

Xúc tuyết trong mùa đông có thễ làm hại tim

Tại một hòn đảo ở Hy Lạp, khi những cư dân “quên” chết!

Tình dục làm giảm chứng nhức đầu thống ( migraine headache)

Cẩn thận với hộp xốp và nhựa đựng thức ăn

Khả năng song ngữ giúp não bộ nhanh nhạy hơn

Biến tế bào thành thiết bị ghi chép sinh học

14 lý do nên ăn khoai lang hàng ngày

Người Việt toàn thế giới: Viêm Gan và Ung Thư Gan

Những điều cần biết về bệnh viêm gan B và ung thư gan:

Những điều nên làm:

Thuốc điều trị HIV/AIDS

20 năm nữa sẽ có nguồn năng lượng vĩnh cửu

Đèn LED xanh dương đoạt Nobel 2014 quan trọng thế nào?

Cuộc triển lãm London trưng bày những tiến bộ trong kỹ thuật in ba chiều

Kính hiển vi mới hiển thị hoạt động 3 chiều nơi tế bào

Nhà máy điện mặt trời đầu tiên ở Ma Rốc bắt đầu hoạt động vào năm tới

Share this:

Like this:

Leave a Reply Cancel reply